ข้าวสารหลวง
ชื้อพื้นเมือง ไคร้ย้อย เสียดนก เม้าหมด หลอดเขา กระดูกไก่ ปันลวย กะผ้าสะลาย ขี้หนอน
ชื่อวิทยาศาสตร์ Maesa ramentacea A. DC.
ชื่อวงศ์ MYRSINACEAE
สถานภาพ ไม้นอกประเภทหวงห้าม
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
ในประเทศ พบทั่วไปในป่าชุ่มชื้นและไร่ร้าง ตั้งแต่เหนือจดภาคกลาง
ในต่างประเทศ อินเดีย พม่า จีนตอนใต้ คาบสมุทรอินโดจีน มาเลเซีย
ลักษณะทั่วไป
ต้นไม้ เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง 5-10 เมตร เรือนยอดโปร่งทรงกลม เปลือกนอกสีน้ำตาลอ่อนมีรูอากาศหนาแน่น เปลือกในสีครีมจนถึงสีชมพู
ใบ ใบเดี่ยวเรียงสลับ โคนใบสอบปลายใบเรียวแหลม ขอบใบหยักน้อย ๆ ถึงเรียบ ขนาดใบ 8-17x2-6 ซม. เส้นแขนงใบ 6-9 คู่ โค้งจดขอบใบ ก้านใบยาว 0.6-1.3 ซม. ใบแก่ไม่มีขนท้องใบมีต่อมยาว ๆ สีเข้ม
ดอก ดอกเป็นช่อแตกแขนงมากยาว 4-12 ซม. กลีบเลี้ยงดอกแยกเป็นพูรูประฆัง พูกลีบดอกกลม สีขาว ก้านเกสรตัวผู้ยาวเท่ากับอับเรณู ก้านเกสรตัวเมียแยกเป็น 2 พู รังไข่ส่วนหนึ่งฝังในฐานรองดอก ขนาดดอก 2 ซม.
ผล ผลกลมสีเขียวอ่อนถึงน้ำตาลอ่อน เนื้อบาง มีหลายเมล็ด ขนาดผล 0.2-0.6 ซม. ผลแก่สีน้ำตาลอมเหลือง
ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล
ออกดอก ก.พ.-มี.ค.
ผลแก่ พ.ค.-มิ.ย.
การขยายพันธุ์ ใช้เมล็ดเพาะดีที่สุด
การใช้ประโยชน์
ด้านเป็นไม้ประดับ เป็นไม้ขนาดค่อนข้างเล็ก ทรงพุ่มเรือนยอดสวย ครั้นออกดอกจะมีดอกขาวโพลนหนาแน่น หากปลูกประดับในพื้นที่จำกัด (กว้างยาว 3x3 เมตร) จะเพิ่มความสวยงามมากขึ้นแต่ควรปลูกในที่ชุ่มชื้นหรือที่อยู่สูงจากระดับน้ำทะเล 200-500 เมตร
ด้านเป็นพืชอาหาร
ดอกและใบ กินได้เหมือนผักสด
ด้านสมุนไพร สรรพคุณ
ชาวม้งใช้ส่วนประกอบทั้งต้นต้มน้ำเป็นยาล้างแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
ใบ ใช้รักษาบาดแผล ทั้งแบบสดหรือแบบแห้ง (ผง)