ขนมจีน-ข้าวซอย-และของฝากจากน่าน โดย ลุงดำ คำโต

                                   ขนมจีนน้ำเงี้ยว ข้าวซอย และของฝากจากน่าน 
                                                                                                                                      
                                                                                                                                   โดย ลุงดำ คำโต

                   ถ้าเดินทางไปไกลจนสุดชายแดนภาคเหนือฝั่งตะวันออกแล้ว ไม่มีอะไรดีๆมาเล่ามาฝากเลยก็เกินไป ยิ่งไกลยิ่งเด็ดสะระตี่ ไปน่านคราวนี้ลุงดำมีดีมาฝากมากมายหลายอย่างจนแทบว่าจะหอบกันไม่หวาดไหว พูดแล้วก็เหมือนคุยโม้โอ้อวด นั่น ว่าเข้าไปซะปานนั้นเชียว  แต่ไปคราวนี้ต้องเล่าเรื่องละเอียดสักนิด เพื่อให้พี่น้องผองเพื่อนได้รับรู้ข้อมูลข่าวสารที่เป็นจริงและใช้ประโยชน์ได้ ในราคามิตรภาพครับ เพื่อนๆลุงดำทั้งนั้น 
                   ขอเริ่มต้นที่เรื่องว่าลุงดำไปอยู่เมืองน่านมานานแสนนานแค่ไหน ก็ตั้งแต่ปีพ.ศ.2521-2531 แล้วก็ยังวนกลับไปรับตำแหน่งระดับ 8 ผอ.โครงการจัดการลุ่มน้ำน่านตอนบน และแดนเซท เมื่อพ.ศ.2540-2541 แต่ทุกปีที่จากมาต้องกลับไปน่านปีละ 2-3 ครั้ง เพื่อร่วมประชุมสามัญประจำปี มูลนิธิสมเพิ่ม กิตตินันท์ เพื่อการศึกษาต่อเนื่อง โดยให้ทุนตั้งแต่ระดับอนุบาล-ปริญญาตรี ขึ้นอยู่กับว่าเด็กคนนั้นจะเรียนไปได้ไกลที่สุดแค่ไหน ปีละ 60-70 ทุน(ทุกเดือนมกราคม)นอกจากนี้ก็มีมูลนิธิเฮียะ เปาอินทร์ เพื่อผู้สูงอายุในรูปแบบบำนาญประชาชน อายุ 60 ปีขึ้นไปรับเป็นรายเดือนจนกว่าจะตาย ตายแล้วก็ยังให้เงินฌาปนกิจอีกด้วย (ทุกเดือนธันวาคม)   

                                

                    วกกลับมาที่เรื่องอาหารการกิน ถ้าไปจนถึงเมืองน่าน แน่นอนว่าทุกคนทุกคณะต้องแวะไปกราบไหว้วัดมิ่งเมืองอันเป็นที่ตั้งเสาหลักเมืองและอุโบสถปูนปั้นวิจิตรตระการตาหาที่ไหนๆเปรียบไม่ได้แห่งหนึ่ง พระประธานศิลปะล้านนา ถัดกันไปก็วัดภูมินทร์ วัดที่มีอุโบสถจตุมุข และพระประธานก็เป็นจตุรพัตร์ แค่นั้ยังไม่พอ ยังมีภาพเขียนสีฝาผนังอุโบสถที่เก่าแก่และทรงคุณค่าในการศึกษาวิถีชีวิตและวัฒนธรรม ของคนเมืองน่านโดยแท้จริง 

                            

                     ร้านอาหารที่อยากแนะนำก็ร้าน เฮือนฮอม ตั้งอยู่ฝั่งตรงข้ามวัดมิ่งเมือง มีคุณสงกรานต์ เขื่อนธนะ เป็นเจ้าของกิจการ โทร.081-9617711 คนหนุ่มหัวไวยุคใหม่ที่หยิบจับสิ่งที่เป็นไฮไลท์ของเมืองมาขายได้อย่างเหมาะสม อาคารชั้นเดียวหลังคามุงด้วยแป้นเกล็ด ไม่ร้อน และดูกลมกลืน ภายในอาคารเดียวกันยังเป็น น่านทัวร์ริ่ง ดำเนินกิจการล่องแก่งน้ำว้าและอื่นๆ เรียกว่ามาแวะกินที่นี่ได้ออฟชั่นไปเล่นล่องท่องเที่ยวได้อีกพะเรอเชียว

                 

                     ลุงดำไปเมืองน่านทีไรก็หากินแต่ข้าวซอย และขนมจีนน้ำเงี้ยว อาหารพื้นเมืองที่ชื่นชอบ วันที่นำคณะผ้าป่าไปทอดสร้างศาลาการเปรียญที่วัดกิตตินันท์วนารม 45 ชีวิต ก็พาไปเที่ยววัดวาอาราม พิพิธภัณฑ์สถานน่าน แล้วก็เลยไปชิมอาหารที่เฮือนฮอมครับ  คุณสงกรานต์จัดเตรียมไว้รอในราคาหัวละ 100 บาท กินจนอิ่มแทบอ้วกก็ไม่ว่ากัน เริ่มต้นด้วยขนมจีนจัดจานได้น่ารัก คำเล็กๆคล้ายขนมจีนหล่มเก่า เครื่องปรุงพร้อม ส่วนน้ำยานั้นมีตั้งแต่น้ำยากะทิ น้ำยาป่า และที่เข้ากับบรรยากาศเมืองเหนือก็ต้องน้ำเงี้ยวครับ


            

                     น้ำเงี้ยวนี่ปรุงรสด้วยถั่วเน่า พริกแกง เลือดหมู กระดูกหมู เนื้อหมูบด มะเขือเทศหั่นขนาดกำลังดีเพิ่มรสชาติเปรี้ยวนิดๆ และที่ขาดไม่ได้ก็เกสรต้นงิ้วตากแห้ง เวลาเคี้ยวมันกรุบๆ อร่อยจริงๆ นอกจากนั้นยังเป็นสมุนไพรที่มีคุณประโยชน์มาก โดยเฉพาะน้ำยางต้นงิ้วที่ไหลซึมตามเปลือกสีเหลืองๆ นั่นละเข้าเครื่องสมุนไพรกลายเป็นยาบำรุงกำหนัดชั้นดี กินเข้าไปก็อาจได้เรื่องต้องปีนต้นงิ้วๆ แกรกๆๆ โม้เพลิน ร้านนี้เขามีข้าวซอยทั้หมู ไก่ และเนื้อให้เลือกได้ตามใจครับ 

                          
                      คณะที่ไปวันนั้น ส่วนใหญ่มุ่งหมายไปกินข้าวซอย แต่พอเจอขนมจีนจัดรอไว้น่ากินก็เลยซัดกันอ่วมไปเลย พอรู้ว่ายังมีข้าวซอยอีกนะ บ่นกันอุบ เสียดาย เลยสั่งข้าวซอยซ้ำสองไม่ไหว ลุงดำก็เลยได้ยินแต่คำขู่ "ปีหน้ามา จะล้างแค้นข้าวซอยเมืองน่านให้ได้" เป็นงั้นไปนะครับ อารมณ์กินวันนั้นหมดจด ทุกคนอารมณ์ดีปรีเปรม "อร่อย" ลุงดำที่เป็นคนแนะนำก็หน้าบานเป็นจานเชิง ขอขอบคุณคุณสงกรานต์และภรรยา

                                                       

                      ออกจากร้านเฮือนฮอม ก็ไปแวะที่ร้านโอท็อปสินค้าพื้นเมืองฝีมือคนเมืองน่าน คุณพัชริน องค์ประเสริฐ   โทร.081-7649981แหม พอรถจอดเท่านั้นแหละครับ อาซิ้มอาซ้อของผมกรูกันตรงดิ่งไปลุยกันแหลก ร้านเขาตั้งอยู่ริมนนทางข้ามสะพานแม่น้ำน่าน(ถนนมหาวงศ์)เพื่อไปยังวัดพระธาตุแช่แห้งพอดี มีลานที่จอดรถยนต์ข้างหน้ากว้างขวาง ตกแต่งร้านได้ดูดีมีระดับ สินค้ามากมายหลากหลายให้เลือกซื้อหาไปฝาก มีแม้กระทั่งของกินเล่นๆบนรถยนต์ระหว่างเดินทางกลับกรุงเทพ  นอกจากนั้นยังมีสินค้าจากโครงการหลวงหลายอย่าง ล้วนแต่น่าหยิบจับแล้วซื้อกลับบ้าน

            

                        แค่นี้ยังไม่หมดครับ รถคณะเราวิ่งกลับลงไปจังหวัดแพร่ ผ่านร้านฝ้ายเงินของคุณพลอยเพชร รัตนศิลา  สาวใหญ่คนพื้นถิ่นเมืองน่านพันธุ์แท้ โทร.054-7411965  ซึ่งสู้ชีวิตจนกระทั่งได้เข้าช่วยเหลือชุมชนคนบ้านเดียวกัน ตั้งร้านรองรับสินค้าจากเพื่อนๆ พี่น้องผองหญิงอยู่เย้าเฝ้าเรือน แต่ไม่นอนเปล่า ตั้งหน้าตั้งตาใช้วิชาชีพที่ตกทอดมาจากบรรพบุรุษให้เป็นประโยชน์ ด้วยการถักทอผ้าพื้นเมืองหลายชนิด ตัดเย็บสำเร็จเพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้าที่ขายปลีกแก่นักท่องเที่ยวและขายส่งลงไปยังตลาดล่างมากมายมาอย่างยาวนาน ซวดๆ

                          ในร้านมีสินค้าผ้าจากฝีมือหญิงเฝ้าบ้าน สวย เก๋ และแทรกลวดลายได้อย่างลึกซึ้ง เช่นผ้าลายน้ำไหลของเมืองน่านที่โด่งดัง เป็นผ้าที่ทอมือยามว่างงานไร่งานนา เป็นงานที่ค่อยๆผลิตแบบค่อยเป็นค่อยไป บางทีหยิบขับขึ้นมาดูอาจจะเห็นว่า มีรอยต่อของเส้นด้าย อย่าไปเข้าใจผิดนะครับว่า ฝีมือไม่เนียน แต่นั่นแหละคือเครื่องบ่งชี้ว่าผ้าทอผืนนั้นเป็นผ้าทอด้วยมืออย่างแท้จริง คุณค่าของงานคือหงาดเหงื่อของคนทำงาน ที่พากเพียรทำ ด้วยวิทยาการที่ก้าวไกล เกือบสูญเสียภูมิปัญญาท้องถิ่นหากไม่มีคนอย่างคุณพลอยเพชรคอยช่วยเยียวยา ช่วยกันสานต่อวิถีชีวิตและภูมิปัญญาที่ยังหลงเหลืออยู่

                           ชิ้นสุดท้ายที่บรรดาอาเสี่ยจากกรุงเทพซื้อ ใส่กลับกันทันทีด้วยอารมณ์เบิกบาน "เสื้อแขนยาวชุดเจ้าสัว" ถูกอกถูกใจกันมาก ใส่แล้วไม่ใช่แค่ดูดี หากแต่ใส่แล้วเป็นสิริมงคลครับ เหมือนเจ้าสัวคนใหม่ยังไงยังงั้นเชียวแหละ เอ้า ซวดๆๆ ขอให้รวยขอให้รวย