หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
ท่องแดนแผ่นดินธรรมตอน61.
วัดพระบรมธาตุบ้านตาก :พระบรมธาตุคู่บ้านคู่เมืองตากน่าไปกราบไหว้
โดยป่าน ศรนารายณ์ เรื่อง-ภาพ
เดิมทีที่ตั้งวัดพระบรมธาตุบ้านตากเป็นที่ตั้งเมืองตาก ก่อนที่จะย้ายเมืองไปตั้งริมฝั่งแม่น้ำปิงที่บ้านระแหงดังปัจจุบันนี้ นักโบราณคดีเชื่อว่าพระบรมธาติบ้านตากมีอายุอยู่ในราวๆพุทธศตวรรษที่ 18 กล่าวสืบต่อกันมาว่าครั้งพระนางจามเทวีเสด็จผ่านเมืองตาก ได้แวะพักแล้วพบว่า วัดพระบรมธาตุบ้านตากร้างอยู่ จึงได้โปรดให้บูรณะปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ เจริญรุ่งเรื่องสืบถึงปัจจุบันนี้
ขุนเขา แมกไม้ ไร่นา และสายน้ำ คือตาก
ตามตำนานพระเจ้าเลียบโลก(อักขระเหนือ) กล่าวไว้ว่า สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จโปรดสัตว์ล่องมาตามลำน้ำปิง พระองค์ได้เสด็จมายัง ดอยมะหิยังกะ ในเขตตัวเมืองตาก ตรัสกับพระอานนท์ว่าสถานที่นี้เป็นสถานที่สำราญ ร่มรื่น หากเราตถาคตปรินิพพานแล้วให้นำอัฐิและเกศากลับมายังดอยมะหิยังกะ
นี่ก็มุมงามของพระบรมธาตุบ้านตาก
ภายหลังจากสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าปรินิพพาน พระอรหันต์ทั้ง ๔ ได้นำพระบรมสารีริกธาตุของพระองค์ พร้อมด้วยเกศาอีก ๔ องค์ มาประดิษฐานยังดอยมะหิยังกะ
ทำการก่อเจดีย์รูปทรงสี่เหลี่ยมแล้วนำพระบรมสารีริกธาตุพร้อมพระเกศาบรรจุไว้ในพระเจดีย์ เพื่อเป็นที่สักการบูชาของมนุษย์และเทวดาทั้งปวง
พระบรมธาตุบ้านตาก
ปัจจุบันนี้ วัดพระบรมธาตุบ้านตาก ตั้งอยู่ในตำบลเกาะตะเภา อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก ไปมาได้สะดวกด้วยถนนจากตาก-บ้านตาก ระยะทาง 35 กม. แล้วเลี้ยวซ้ายไปตามถนนสาย 1175 อีก 1 กม.ถึงวัดพระบรมธาตุบ้านตากซึ่งตั้งอยู่บนดอย ลานจอดรถยนต์กว้างขวางมาก
มุมหนึ่งของพระบรมธาตุบ้านตาก
องค์พระบรมธาตุรายล้อมด้วยกำแพงแก้ว รูปแบบจำลองมาจากเจดีย์ชะเวดากองของพม่า ทาด้วยสีทองงดงามมาก ตั้งเป็นใจกลางของวัด รอบๆพระบรมธาตุเป็นวิหารหลายหลัง แต่ละหลังสร้างด้วยความปราณีตบรรจงตามแบบอย่างศิลปะล้านนา
คนเกิดปีมะเมียไม่มีเงินไปไหว้พระเจดีย์ชะเวดากองที่พม่า ก็มากราบไหว้ที่นี่แทนได้เหมือนกันจ้ะ
พระประธานในวิหารและธรรมาสน์สวยงามมาก
ป่านเดินไปเข้าซุ้มประตูเล็กๆน่ารัก มีรูปหงส์และสิงห์ประกอบมณฑปซุ้ม งดงาม ส่วนประตูไม้สักบานเล็กๆสองบานแกะสลักอ่อนช้อยสวยอีก ทาสีสดๆ ดูแปลกตา ผ่านประตูเข้าไปก็ได้กลิ่นธูปควันเทียนลอยมาแต่ไกล พุทธศาสนิกชนคนพุทธนั้นเคร่งครัดในเรื่องการบูชาพระบรมธาตุ และกราบไหว้พระพุทธรูปปางต่างๆซึ่งมีทั้งในวิหาร ในอุโบสถ และทุกแห่งที่ปรากฎ
เช่นในวิหารเก่าแก่มีพระประธานแปลกตา ศิลปะล้านนา แถมธรรมาสน์ก็สวย
พระเจ้าทันใจ
ศาลาโปร่งๆ เสาศาลามีกลีบขนุนประดับปลายเสา เป็นศาลาพระเจ้าทันใจ 3 องค์ มีเทียนบูชาให้จารึกชื่อเพื่ออุทิศส่วนกุศล เช่นเดียวกับจารึกชื่อบนกระเบื้อง แต่ละคนบรรจงสลักชื่ออย่างจริงจังตั้งใจอธิษฐานเพื่ออุทิศผลบุญให้กับคนที่รักใคร่ แล้วก็นำไปบูชาที่หน้าหลวงพ่อทันใจ เดินขยับไปอีกนิดมีหลวงพ่อประดิษฐานอยู่ในลูกกรงเหล็กแน่นหนา เห็นท่าว่าจะเป็นพระพุทธรูปสำคัญของวัดซึ่งส่วนใหญ่เป็นทองคำ
เห็นแล้วก็อดขำๆไม่ได้ ท่านโดนจองจำชั่วกัลปาวสาน ด้วยโษฐานเป็นพระทองคำ เฮ้อ ขะโมยนะขะโมย
จารลงเทียนอธิษฐาน
ที่กลางแจ้งในวงรอบกำแพงแก้ว พระบรมธาตุตั้งตระหง่านอยู่อย่างงดงาม มีเจดีย์องค์เล็กๆรายล้อมองค์พระเจดีย์บรมธาตุองค์ประธาน ทุกองค์ลงสีทองอร่ามเรือง ซุ้มประตูหลอกแต่ละมุมก็ดูแปลกตาและสวยงาม วันที่ถ่ายรูปนี้ป่านจำได้ว่าเป็นวันเพ็ญ(ขึ้น 15 ค่ำ)เดือน12 ตรงกับวันลอยกระทงพอดี ท้องฟ้าโปร่งใส แดดเต็มพิกัด ทำให้ได้เห็นความสวยงามขององค์พระบรมธาตุสีทองตัดกับท้องฟ้าสีคราม แต่ถ้ามาร่วมงานประเพณีขึ้นธาตุเดือน 9 ท้องฟ้าก็อาจจะสลัวด้วยเมฆฝนบ้าง ซึ่งก็งดงามไปอีกมิติหนึ่ง
หน้าบันมีความสวยงามรอท่านอยู่และหงส์สัญลักษณ์หนึ่ง
ติดใจมากๆก็ลวดลายแกะสลักและลายฉลุไม้สักที่ใช้ตบแต่งที่หน้าบันอุโบสถ วิหาร ซุ้มศาลาและประตู ในวัดนี้ แม้บางบานจะเห็นรอยสึกกร่อนของเนื้อไม้ ซึ่งสื่อถึงอายุขัยของไม้เหล่านั้น เดินดูพลางก็กดชัตเตอร์กล้องไปด้วย ที่โพสท์ในเว็บนี้เพียงตัวอย่าง แค่นี้ก็น่าจะชวนเชิญให้ท่านอยากไปชมสักครา
ประตูแกะสลักไม้สักงาม
ในศาลาวัดมีผู้เฒ่าผู้แก่มากมายหลายกลุ่ม มีทั้งโยมชายและโยมหญิง มาช่วยงานวัดและทำบุญ บางคนก็นอนหลับไปกับหนังสือธรรมะ บางคนก็หยิบจับธูปเทียนดอกไม้ไปวางให้ตรงที่ตรงทาง แต่ละคนดูสงบ มีความสุข ใบหน้าเอิบอิ่มเหมือนคนอิ่มบุญ
แก่เมื่อไรจะเลียนแบบ ถวายชีวิตให้กับวัด เพื่อปฏิบัติดี
นาคงามและสรงน้ำพระวันสงกรานต์ตรงนี้ประตูแดง
ด้านทิศเหนือมีซุ้มประตูเปิดลงไปเป็นบันไดหลายสิบขั้น ทอดยาวไปจนถึงตีนเขา และเดินผ่านสะพานบุญอีกกว่า 200 เมตร ข้างสะพานปลูกด้วยไผ่เลี้ยงเขียวขจี เป็นอีกมุมหนึ่งซึ่งงดงาม โดยเฉพาะเมื่อถึงวันประเพณีขึ้นธาตุเดือน 9 ราวๆ 14-15 ค่ำ เป็นประจำทุกปี ถือเป็นงานบุญใหญ่ของวัดพระบรมธาตุบ้านตาก และศรัทธาจากทั่วสารทิศ
ในขบวนการแห่ขึ้นธาตุนี้ประกอบด้วยขบวนกลองยาวเพื่อความครึกครื้น
ขบวนที่ตามมาคือขบวนต้นเงินต้นทอง หญิงสาวจะแต่งชุดไทยล้านนา งามตาไปทั้งขบวน หาบต้นเงินและหาบต้นทองขึ้นธาตุ เป็นขบวนที่ควรสืบสานวัฒนธรรมนี้ไว้ ทั้งรูปแบบและการแต่งกายของเหล่าแม่หญิงผู้หาบคอน การแต่งกายตามแบบวัฒนธรรมไทยเช่นนี้นับวันจะหาดูได้ยากยิ่ง แต่ที่วัดพระบรมธาตุบ้านตากจะมีให้ได้ชมกันเป็นขวัญตาทุกปี ถ้าอยากมาชมและร่วมขบวนแห่เอาบุญก็ได้
ขบวนหาบต้นเงินต้นทอง
ขบวนตุงไชยอันเป็นธงชนิดหนึ่งซึ่งเป็นศิลปะวัฒนธรรมของชาวล้านนา รูปธงแคบแต่ยาวมากกว่าหลายสิบเท่าความกว้าง สีสันสวยงามตามแต่จะเลือก ไม่มีข้อจำกัดเรื่องสีสัน ส่วนใหญ่จะเป็นลวดลายล้านนา มีภู่เป็นระบายปลายธงทุกผืน ผูกต้นขั้วไว้ที่ปลายไม้ไผ่ลำยาว เดินถือกันมาเป็นขบวนจึงดูยิ่งใหญ่และให้ความอึกทึกอยู่ในที เหมือนว่าตุงไชยเป็นสัญลักษณ์ของชาวล้านนา ภาคอื่นเมืองอื่นก็ไม่มีให้เห็น
ขบวนแห่ตุงไชยขึ้นธาตุ
ตามขบวนตุงไชยมักจะเป็นขบวนธงทิวและเครื่องบูชาพระพุทธพระธรรมและพระสงฆ์ แม่หญิงจากหลายหมู่บ้านแต่งตัวสีสันสดใสเป็นหลัก ชุดสวยงามดุจนางสวรรค์เหาะลงมาจากชั้นดาวดึงส์ เห็นขบวนเหล่านี้แล้วก็อดคิดถึงความหลังครั้งยังเป็นสาวน้อย ช่วงเวลานั้นป่านก็งามเหลืออยู่นะคะ แต่ตอนนี้ถ้าต้องเข้าขบวนเห็นทีจะต้องไปหาบต้นเงินต้นทองล่ะค่ะ
ผู้เฒ่าผู้แก่ช่วยงานวัด
เมื่อขึ้นถึงพระบรมธาตุแล้วก็จะเวียนรอบพระบรมธาตุอีก 3 รอบ จากนั้นก็เป็นการปักตุงไชย ธงทิว และถวายหาบต้นเงินต้นทอง-เครื่องบูชา รับศีลรับพร แล้วก็เดินชมความงดงามของผู้คนที่มาร่วมงาน นอกจากนี้ก็ยังเดินไปชม "ผู้ทรงเจ้าเข้าผี" ที่บริเวณนอกำแพงแก้วได้ เป็นพิธีกรรมที่มีบรรดาผู้ทรงเจ้าจากทั่วสารทิศจะแห่แหนกันมาวานนี้ เป็นเรื่องแปลกที่ไม่น่าเชื่อแต่ก็ลบหลู่ไม่ได้
ขบวนแห่สวยงามอร่ามตา
เมื่อมาถึงวัดพระบรมธาตุบ้านตากแล้วเช่นนี้ ส่วนใหญ่ก็จะเลยไปกราบไหว้พระเจดีย์องค์งาม ณ สถานที่พระเจ้ารามคำแหงมหาราชได้เสด็จทำยุทธหัตถีกับขุนสามชนเจ้าเมืองฉอดชนะ ห่างจากวัดไปเพียง 500 เมตร เพื่อเป็นการรำลึกถึงพระคุณของพระมหากษัตริย์ที่ทรงปกป้องแผ่นดินมาตุภูมิเอาไว้ และทรงสร้างอักษรไทยไว้ให้ลูกหลานได้ใช้กันตราบเท่าทุกวันนี้ เป็นส่วนพิสูจน์ที่สำคัญถึงความเป็นชาติ
ขบวนสีฟ้างามสดใส
แต่แม้ว่าจะไม่ตรงกับงานเทศกาลใดๆ เมื่อเดินทางมาถึงจังหวัดตาก ถ้าไม่รีบร้อนจนเกินไปนัก อยากให้ขึ้นมากราบพระบรมธาตุบ้านตากสักครั้ง จะได้ชมความสวยงามของวัดพระบรมธาตุได้อย่างจุใจ โดยเฉพาะถ้าจะพักแรมคืนที่จังหวัดตากแล้วละก้อ โรงแรม รีสอร์ท โฮมสเตย์ ราคาย่อมเยาว์แทบไม่น่าเชื่อ สะอาด บริการดี และได้บรรยากาศ ว่างก็ไปเดินเล่นริมแม่น้ำปิงที่หน้าเมืองตากได้อีกด้วย
เจดีย์ยุทธหัตถี
เจ้าแม่เข้าทรงจากทั่วทิศมาร่วมงานแห่ขึ้นธาตุเดือน9
เขย่าติ้วเสี่ยงทายดวงชะตา ลวดลายประตูหลอกแปลกตา
เครื่องบูชาเจดีย์ยุทธหัตถีและลวดลายไม้ฉลุที่หน้าบันวัดพระบรมธาตุ