วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม อ.ลี้ จ.ลำพูน โดยหนาน ดำ เรื่อง-ภาพ-นิวัตร เปาอินทร์

วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม อ.ลี้ จ.ลำพูน

โดยหนาน ดำ เรื่อง-ภาพ-นิวัตร เปาอินทร์

ประวัติวัด

               ตำนานว่าสร้างเมื่อปีพ.ศ.2444 แล้วร้างรกเรื้อจนถึงปีพ.ศ.2489 ครูบาผุยมหาชโย เจ้าคณะอำเภอลี้ จังหวัดลำพูน ครูบาอินต๊ะ วัดพวงคำ และครูบาคำสุน วัดบ้านแวน ร่วมกันพิจารณาแล้วนิมนต์ ครูบาชัยวงศา (พระจันทวังโสภิกขุ) วัดบ้านพลู อำเภอบ้านโอ้ง จังหวัดลำพูน ไปบูรณปฏิสังขรณ์วัดพระพุทธบาทห้วยต้มแดนไกล

               เมื่อครูบาชัยวงศาได้ไปเป็นเจ้าอาวาสวัดพระพุทธบาทห้วยต้ม แล้วก็ได้บูรณะศรัทธาพุทธจนล้นหลาม ต่อมาก็ได้สร้างเสนาสนะสถานจนครบถ้วน ที่เป็นเอกเห็นจะเป็น พระบรมมหาเจดีย์ศรีเวียงชัย ซึ่งได้เริ่มสร้างเมื่อปีพ.ศ.2538 รูปทรงลอกเลียนแบบมาจากพระมหาเจดีย์ชเวดากอง ประเทศเมียนมาร์ องค์พระเจดีย์หลวงสูง 64.71 เมตร

                โดยมีเจดีย์บริวาร 48 องค์ 28 องค์แรกแทนองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า 28 องค์ 10 องค์ต่อมาเสวยชาติต่างๆ 10 ชาติ และ 10 องค์สุดท้ายแทนพระพุทธเจ้าอีก 10 องค์ที่จะตรัสรู้ในภายภาคหน้า  ส่วนภายในพระบรมธาตุเจดีย์ศรีเวียงชัยบรรจุพระพุทธรูปขนาดหน้าตักกว้าง 9 นิ้ว จำนวน 8,400 องค์ นอกจากนี้ยังประดิษฐานเกจิอาจารย์ 64 องค์

                พื้นที่ที่สร้างพระบรมธาตุเจดีย์ศรีเวียงชัย ครูบาชัยวงศาได้ขุดพบมูลและเขาของพระคอุสุภราช ซึ่งเป็นชาติหนึ่งขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงไม่อยากให้ชาวบ้านเข้าไปทำกินในพื้นที่ดังกล่าว ซึ่งเป็นแผ่นดินศักดิ์สิทธิ์ พื้นที่โดยรวม 6 ไร่ และพื้นที่สร้างพระบรมธาตุเจดีย์ 1 ไร่ โดยกำหนดให้ ไม่ต้องตอกเสาเข็มเพราะว่าฐานตรงนั้นเป็นศิลาแลงแข็งแกร่ง ถือเป็นฐานที่ 1 ฐานเจดีย์ชั้น 2 ประดิษฐานพระพุทธรูป องค์เล็กๆ จำนวน 32 องค์ ฐานชั้นที่ 3 ประดิษฐานพระพุทธรูปองค์เล็กๆ 16 องค์ และชั้นที่ 4 เป็นรูประฆังคว่ำคล้ายคลึงมหาเจดีย์ชะเวดากอง  ช่างสร้างพระบรมธาตุเจดีย์ศรีเวียงชัยองค์นี้ สร้างโดยช่างท้องถิ่นอันได้แก่พี่น้องชาวกะเหรี่ยงที่อยู่ในหมู่บ้านห้วยต้มนั่นเอง                            

                   หัวใจพระมหาธาตุเจดีย์ศรีเวียงชัย แบ่งออกเป็น 9 ช่อคือ ช่อตรงกลาง บรรจุพระพุทธรูปปางสมาธิขนาดหน้าตั้ง 30 นิ้ว มีต้นโพธิ์ 1 ต้น อยู่ด้านหลังพระพุทธรูป ไม้เท้าหินอ่อน เครื่องกรองน้ำหินอ่อนไม้แก่นจันทร์จากประเทศอินเดียหีบหินอ่อนบรรจุผ้าจีวร 30 เมตร บรรจุอยู่ในหีบแก้วอีกชั้นหนึ่ง ไม้เท้าทำจากพญาไม้หุ้มด้วยเงินตาลปัตรแบบล้านนาทำด้วยทองเหลืองปิดทองและพระธาตุต่างๆตลอดจนเครื่องสักการบูชาที่มีผู้นำมาถวาย เช่นแก้ว แหวน เงินทอง

                  ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ (อีสาน) บรรจุพระพุทธรูปปางรำพึง มองพิจารณารัตนบัลลังก์ (แท่นแก้ว) ทิศเหนือตรง(อุดร) บรรจุพระพุทธรูปปางเดินจงกรม (ปางลีลา) ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ(พายัพ) บรรจุพระพุทธชินราชขนาดหน้าตัก 30 นิ้วมีซุ้มเรือนแก้ว ทิศตะวันออกตรง(บูรพา) บรรจุพระพุทธรูปปางประทานพร มีรูปคนเลี้ยงแพะ มีรูปแพะ 2 ตัว และมีพระพุทธรูปขนาด 9 -10 นิ้ว ประมาณ 200 องค์ ทิศตะวันออกเฉียงใต้ (อาคาเนย์) บรรจุพระพุทธรูปปางนาคปรกอยู่กลางสระโบกขรณี มีน้ำล้อมรอบ มีสำเภาเงิน สำเภาทอง

                   น้ำได้มาจากน้ำทิพย์ 7 บ่อ บ่อน้ำทิพย์ที่วัดพระธาตุแก่งสร้อย, วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม, วัดแม่ต๋ำ(ลำปาง), บ่อน้ำ พระ ฤาษี(นอกหมู่บ้านห้วยต้ม)

               ทิศใต้ตรง (ทักษิณ) บรรจุพระพุทธรูปปางอุ้มบาตร มีไม้โพธิ์(ไม้นิโครธ) รูปท้าวจตุโลกบาลทั้ง 4 ถวายบาตร 4 ใบ แด่พระพุทธเจ้า แต่พระพุทธเจ้าได้อธิฐานจิตว่า ถ้าพระพุทธเจ้าสำเร็จเป็นพระพุทธเจ้าจริง ก็ขอให้บาตรทั้ง 4 ใบ จงรวมประสานเป็นใบเดียว และมีรูป ตปุสสะกับภัลลิกะ ถือข้าวสัตตู(ข้าวมธุปายาส) รูปพระอินทร์ถือถาดลูกสมอ รูปท้าวมหาพรหมอาราธนาพระพุทธเจ้าแสดงพระธรรมเทศนา

             ทิศตะวันตกเฉียงใต้ (หรดี) บรรจุพระมหาอุปคุต มีหม้อบรรจุพระธาตุอยู่หน้าพระอุปคุต ทิศตะวันตกตรง (ปักจิม) บรรจุพระพุทธรูปปางประทนพร รูปพระพุทธบิดา, พระพุทธมารดา

             ลักษณะยอดฉัตร ส่วนของยอดฉัตรพระเจดีย์บริวารนั้น ขณะนี้ได้ทำเสร็จเรียบร้อยแล้ว โดยเก็บไว้ในกุฏิพระเดชพระคุณหลวงปู่ฯ โดยมีลักษณะเป็นฉัตรเจดีย์แบบพม่าซึ่งนิยมแถบภาคเหนือ ทำโดยช่างชาวกะเหรี่ยงในหมู่บ้านพระบาทห้วยต้มและช่างจากวัดพวกแต้ม จังหวัดเชียงใหม่ ส่วนยอดฉัตรพระเจดีย์องค์ประธานนั้น เรียกว่า "บัวยอดฉัตร" ซึ่งจะทำด้วยทองคำบริสุทธิ์ น้ำหนักประมาณ 25 กิโลกรัม เส้นผ่าศูนย์กลาง 16 เซนติเมตร ความยาวประมาณ 52 เซนติเมตร

               ทุกปีที่เป็นวันมรณะของครูบาชัยวงศา 17 พฤษภาคม 2543 พี่น้องชาวพุทธศาสนาที่ศรัทธาจะมาร่วมงานประจำปีเพื่อเปลี่ยนผ้าห่มร่างครูบาชัยวงศาพัฒนาหรือพระครูพัฒนกิจจานุรักษ์  โดยเฉพาะพี่น้องชาวกะเหรี่ยงจะแต่งตัวเต็มยศเพื่อให้เกียรติแด่ครูบาชัยวงศาที่เขาเหล่านั้นศรัทธา

            ครูบาชัยวงศา เดิมชื่อวงศ์หรือชัยวงศ์ ต๊ะแหนม เกิดที่ตำบลบ้านก้อ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน เมื่อวันที่ 22 เมษายน พ.ศ.2456 ตรงกับวันอังคาร เดือน 7(หนือ) แรม 2 ค่ำ ปีฉลู เวลา 24.15น. มีพี่น้อง 9 คน ท่านเป็นคนที่ 3 บรรพชาเมื่ออายุ 13 ปีเป็นสามเณร พ.ศ.2469  พื้นที่ทั้งวัด 53-1-5 ไร่ ตั้งอยู่ที่ 97 ม.8 บ้านห้วยต้ม ต.นาทราย อ.ลี้ จ.ลำพูน

พระบรมธาตุเจดีย์ศรีเวียงชัย