หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
ตี่จู้เอี๊ย วัฒนธรรมการไหว้เจ้าที่ของชาวจีน
โดย อึ้งเข่งสุง เรื่อง-ภาพ
ผมเป็นลูกครึ่งไทย-จีน ในประเทศไทย มีชื่อทั้งไทยและจีน ดังนั้น ชั่วชีวิตผมจึงแวดล้อมวัฒนธรรมประเพณีทั้งของไทยและของจีน ปนเปกันจนแทบแยกไม่ออก
ประตูหน้าบ้านผมติดป้ายกระดาษแดงเขียนด้วยหมึกฝนสีดำ แต่ผมไม่รู้ความหมายและก็อ่านไม่ออกด้วย เหนือธรณีประตูทางเข้าบ้านก็มีอีกป้ายหนึ่ง พอเข้าไปในบ้านก็มี"เล่าเอี๊ย" ทั้งที่พื้นเรือน และบนหิ้งบูชา
เล่าเอี๊ยที่ตั้งติดกับพื้นเรือนนั้นเรียกกันตามภาษาจีนแต้จิ๋วคือ ตี่จู้เอี๊ย มีความหมายว่า ตี่คือเจ้าที่เจ้าทางหรือดิน จู้คือเจ้า ตี่จู้จึงหมายถึงเทพยดาแห่งดินหรือเจ้าที่
ตามวัฒนธรรมไทย ศาลที่เคารพบูชาต้องอยู่สูงอย่างเดียวกับหิ้งพระ แต่ของจีนนั้นกำหนดเฉพาะที่ เช่น ตี่จู้เอี๊ย เป็นศาลเจ้าของเจ้าที่ต้องตั้งไว้แนบพื้นหรือดิน ถ้าเป็นศาลพระพรหมก็จะระเห็จไปอยู่ชั้นดาดฟ้าหรือชั้นบนๆได้ เพราะว่าพระพรหมมาจากสวรรค์
ตี่จู้เอี๊ย
ตี่จู้เอี๊ยจึงนิยมตั้งตามพื้นชั้นล่างของบ้านหรือร้านค้า ส่วนใหญ่หันหน้าออกไปรับประตูหรือหน้าบ้าน อาจอยู่ข้างบันไดขึ้นชั้นสอง หรือมุมใดมุมหนึ่งที่ด้านหลังต้องทึบตัน ข้อห้ามคือจะไม่ตั้งตี่จู้เอี๊ยตรงกับเตาไฟหรือประตูทางเข้าบ้าน
ด้านหน้าตี่จู้เอี๊ยควรเป็นพื้นที่โล่งๆ ไม่มีอะไรกีดขวาง เพื่อรองรับโชคลาภ บารมี ที่จะเข้ามาเต็มๆ
ส่วนฤกษ์การติดตั้งตี่จู้เอี๊ยนั้นควรเลือกฤกษ์เด่นดังโด่ง ปลอดภัย ไม่วุ่นวาย ได้โชคลาภ เงินทองไหลมาเทมา คนอัญเชิญตี่จู้นั้นส่วนใหญ่นิยมให้ผู้อาวุโสสูงสุดของบ้าน
ในวันแรกที่มีการติดตั้งตี่จู้เอี๊ย ต้องจุดธูปเพื่อให้ควันธูปเป็นสื่อไปถึงเทพเจ้แห่งที่ทางได้รับรู้ ด้วยการจุดธูป 5 ดอก ไหว้ที่หน้าบ้าน ปักธูปไว้จนใกล้หมดถึงครึ่งจึงย้ายธูปมาปักในบ้านหน้าตี่จู้เอี๊ย กระถางธูปควรเป็นถ่านหรือขี้เถ้าเผาไม้ ซึ่งถือกันว่าเป้นของที่สะอาด บริสุทธิ์ ไม่มีสิ่งสกปรกเจอปน เชื่อกันว่าค้าขายจะร่ำรวย เจริญรุ่งเรือง
ความหมายของธูป 5 ดอกคือ บูชา ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ และธาตุทอง อันเป็นสิริมงคลแก่ชิวิตครอบครัวลูกหลานเหลนโหลน
แต่บางทีก็นิยมใช้เมล็ดธัญพืช 5 อย่าง เช่น เมล็ดข้าวเปลือกหรือข้าวสาร เพื่อให้เกิดความร่ำรวย มั่งคั่ง เจริญงอกงาม เมล็ดข้าวเหนียวแดงให้โชคดีมีชัย เมล็ดถั่วเขียวเพื่อให้อุดมสมบูรณ์ลูกหลานเหลนมากมาย เมล็ดถั่วแดง ลาภยศคนเคารพนพไหว้ เมล็ดสาคู เพื่อให้เกิดความสงบสุข
เทียนแดงแห่งโชคลาภประดับไว้ 1 คู่ ปูด้วยผ้าแดงหรือกระดาษสีแดง
เครื่องเซ่นไหว้ นิยมใช้ผลไม้ 5 อย่าง ที่นิยมมากก็เช่น สัปรด ฟักทอง แตงหรือฟักเขียว ลิ้นจี่ เงาะ กล้วยหอม กล้วยน้ำว้า ฯลฯ
ไปบ้านเรือนร้านค้าของคนไทยเชื้อสายจีนยังมีตี่จู้เอี๊ยให้เห็นทั่วไป เป็นวัฒนธรรมที่คนจีนเชื้อสายไทยยังนิยมกราบไหว้กันอยู่ แต่ที่ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนไม่มีเหลือรากเหง้าของวัฒนธรรมประเพณีอีกแล้ว เป็นการปฏิวัติวัฒนธรรมครั้งใหญ่ของเหล่าแก๊งค์ออฟโฟร์ยุคนางเจียงชิงภรรยาของเหมาเจอตุงนำขบวนกวาดล้าง
ส่วนคนจีนเชื้อสายต่างๆทั่วโลกยังยึดมั่นในวัฒนธรรมดังกล่าว วันนี้ลูกไทยเชื้อสายจีนคนนี้อยากเล่าให้ได้รู้กันเพียงนี้ วันหน้าอาจจะเล่าถึงอีกเทพใดเทพหนึ่ง ขอเพียงต้องไปหารูปถ่ายมาเก็บไว้ในไฟล์เรื่องเสียก่อน
หลายครั้งที่ผมไปเยี่ยมเยียนคนไทยเชื้อสายจีนได้เห็นตี่จู้ตั้งไว้ใกล้ๆทางเท้า เคยรู้สึกพิกลๆ เพราะว่าตามวัฒนธรรมไทยของเจ้าต้องขึ้นที่สูง เมื่อรู้ความเช่นนี้แล้ว ต่อไปจะไม่กระดากใจอีกเลย