หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
ฤาษีแห่งเลตองคุ
ตอน8.ทอยสะบ้า การละเล่นของชนเผ่า
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
มนุษย์ทุกผู้ทุกเผ่าพันธุ์ไม่ว่าจะยากดีมีจนล้วนมีความเชื่อและความศรัทธาไม่ศาสนาใดก็ศาสนาหนึ่ง กระเหรี่ยงในประเทศไทยมีมากมายไม่น้อย แต่มีเพียงหมู่บ้านเดียวที่นับถือลัทธิฤาษี ใช่แล้ว กระเหรี่ยงฤาษีแห่งบ้านเลตองคุ อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก อีกหนึ่งชนเผ่าที่มีศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และความเชื่อ แตกต่าง
ประจันหน้ากันแล้ว เตรียมสู้
การละเล่นก็มีทั้งเหมือนหรือแตกต่าง คนมอญทอยสะบ้าด้วยสีสันการแต่งตัวและวิธีการแข่งขัน คนนครพนมก็ทอยสะบ้าแต่กรรมวิธีก็แตกต่าง คราวนี้เป็นกระเหรี่ยงลัทธิฤาษีแห่งบ้านเลตองคุก็มีการละเล่น “ทอยสะบ้า” กับเขาด้วยเหมือนกัน ไม่มีการจัดฉากเพื่อแสดง แต่เป็นการละเล่นที่เล่นกันตามวัฒนธรรมของเขา
เบี้ยวๆกลมๆคือสะบ้าจากป่าดง
กระเหรี่ยงฤาษีแห่งบ้านเลตองคุอยู่ไกลสุดชายแดนประเทศไทย ไม่ได้ลอกเลียนแบบชนเผ่าใดๆดังที่กล่าวถึงอย่างแน่นอน ทรัพยากรเครื่องเล่นนั้นหาได้ง่ายๆจากป่าดงที่แวดล้อมอยู่รอบหมู่บ้าน สะบ้า พันธุ์ไม้เลื้อยขนาดใหญ่ที่ไต่พันขึ้นไปตามต้นไม้ใหญ่น้อย มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Entada rheedii Spreng . อยู่ในวงศ์ LEGUMINOSAE ออกดอกเป็นพวง ห้อยระย้าสวยไปอีกมิติหนึ่ง ผลเป็นฝักแข็ง มีเมล็ดอยู่หลายเมล็ด
แตกต่าง สะบ้าเรียงเกินมอญและคนนครพนม
เมล็ดสะบ้ารูปกลม หรือกลมรี เปลือกนอกสีน้ำตาลแดง แข็งเหมือนกะลา ผิวมันเหลื่อม เนื้อในเมล็ดสีขาว ขนาดกว้าง2.5-4 ซม. หนา 0.7-1.5 ซม. สะบ้าเป็นสมุนไพรอีกชนิดหนึ่งที่เข้าเครื่องยาตามตำราแพทย์แผนไทยหลายขนาน และน่าเชื่อได้ว่า กระเหรี่ยงฤาษีแห่งเลตองคุก็น่าจะใช้ประโยชน์ทางยาจากสะบ้าด้วย
เชียร์ใคร
การละเล่นทอยสะบ้าของกระเหรี่ยงฤาษีแห่งบ้านเลตองคุ เรียบง่าย โดยแบ่งเป็นสองฝ่าย ฝ่ายละกี่คนก็ตามแต่ว่ามีลูกสะบ้ากี่ลูก ต่างตั้งลูกสะบ้าไว้คนละฝั่ง ห่างกันประมาณ 3 เมตร ใช้มือข้างหนึ่งจับลูกสะบ้า ส่วนอีกมือหนึ่งเป็นมือดีดหรือทอย เพื่อให้ไปตีลูกสะบ้าของอีกฝ่ายล้มระเนระนาดไป ข้างไหนทอยได้แม่นกว่าก็ชนะไป ส่วนรางวัลแห่งชัยชนะนั้นไม่มีสุรายาเมาเหมือนที่อื่นๆ เพราะว่ากระเหรี่ยงฤาษีแห่งเลตองคุไม่ดื่มหรือเสพย์ของมึนเมา
ชมท่านผู้ดูซิ
ที่ผมนำเสนอเรื่องนี้แม้ว่าจะหยาบไปแต่ก็บอกเล่าเรื่องราวได้ว่า ทุกชนเผ่าล้วนมีวัฒนธรรมแตกต่างหรือคล้ายคลึง เช่นวัฒนธรรมเรื่องการแต่งกาย วัฒนธรรมเรื่องอาหารการกิน วัฒนธรรมเรื่องการเกิด การตาย หรือการสู่ขวัญ การทอยสะบ้าของเขาคงเป็นการละเล่นที่เกิดและดำรงอยู่ด้วยวัตถุดิบมีอยู่ใกล้ตัว
หนุ่มน้อยโพกผ้าหล่อเชียวเดินมาดูทอยสะบ้า
เท่าที่ผมสังเกตเห็น ผู้เล่นมีความตั้งใจที่จะทอยสะบ้าซึ่งเป็นลูกกลมๆรีๆและเบี้ยวๆ อาจไม่เที่ยงจึงผิดพลาดได้ง่ายๆ ส่วนผู้ชมก็ล้วนสนุกสนาน เห็นประกายตาที่เปล่งออกมาว่าปรีดาหรือเสียใจ ส่วนการเชียร์นั้นมีทุกผู้เช่นกัน จะว่าเลือกข้างก็คงจะใช่ ไม่เช่นนั้นก็คงจะเป็นหุ่นยนต์กันไปทั้งหมู่บ้าน พิสูจน์ได้ว่า มีอารมณ์ ความรู้สึก และมีความสุขเมื่อได้ชัยชนะ หรือได้ในสิ่งที่ตนพึงใจ
กระเหรี่ยงฤาษีแห่งเลตองคุมีชีวิตจิตใจเฉกเช่นเรา มนุษย์ขี้เหม็นเช่นกัน
ความสามารถพิเศษของหมอผี
หมอผีกับนักข่าว ละเล่นเห็นต่าง