นกขมิ้นน้อยธรรมดา
Common Iola
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ผมเดินไปตามทางลาดฝุ่นใกล้แปลงนามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสน นครปฐม เห็นจุดเหลืองๆบนกิ่งต้นยูคาลิปตัสต้นใหญ่ ผมดึงภาพเข้ามาจนใกล้ได้ระยะก็กดชัตเตอร์ ได้รูปมาดังที่เห็น ความคมชัดกับระยะและศักยภาพของกล้องทำเพียงเท่านั้น แล้วผมก็ไม่เคยได้พบเห็นเขาอีกเลย นานกว่า 2 ปี
วันหนึ่ง ผมเดินริมสระน้ำในมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสน นครปฐม เห็นเขาบินไปเกาะที่กิ่งต้นแสม ถ่ายรูปมาได้เพียงรูปเดียว เขาก็บินหนีไปไกลลิบ รูปนี้ผมไม่รู้ว่าเป็นตัวผู้หรือตัวเมีย นี่คือนกขมิ้นน้อยธรรมดา
เวลาผ่านไปอีก 4 ปี ถึงเดือนกรกฎาคม ปี2556 นี้เอง จึงได้เห็นนกขมิ้นน้อยธรรมดาตัวผู้ บินมาเกาะที่รังวางไข่บนกิ่งต้นคูณหน้าวัดม่วง เมืองวิเศษชัยชาญ จังหวัดอ่างทอง โดยมีแม่นกกำลังฟักไข่อยู่ แต่ก็ถ่ายรูปไม่ทัน ผมรอจะถ่ายรูปเมื่อเขาบินกลับมาป้อนแมลงตัวเล็กๆให้กับตัวเมีย แต่ก็รอไม่ได้ หมดเวลาต้องจำจากไปอีก
ผมถ่ายรูปแม่นกขมิ้นน้อยธรรมดากำลังฟักไข่อยู่ในรัง หัวโผล่ขึ้นมาดังภาพ เห็นหางโผล้นขอบรัง ก็ถ่ายมา ไม่เห็นไข่จึงไม่รู้ว่ามีกี่ฟอง เปลือกไข่สีอะไร ได้แค่ว่านี่คือแม่นกขมิ้นน้อยธรรมดาเข้าฤดูฟักไข่ ก็แค่นั้น
นกขมิ้นน้อยธรรมดามีชื่อสามัญว่า Common Iola มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Aegithina tiphia Linnaeus,1758 อยู่ในวงศ์ AEGITHINIDAE เป็นนกเล็กขนาด 15 ซม. ขนคลุมลำตัวค่อนข้างยาว ปีกสั้น ปลายมน ปากสีเทาขนาดเล็กแหลม ขาสั้นสีเทา นิ้วแข็งแรง
ตัวผู้ ปากสีเทา รอบตาเหลืองไม่เด่นนักหัวและลำตัวด้านบนเขียวแกมเหลือง ด้านล่างลำตัวเหลืองสดกว่า หางดำ มีแถบขาวที่ปีกสองแถบ ถ้าขนชุดผสมพันธุ์ ชนิดย่อย horizoptea(ภาคตะวันตกถึงภาคใต้) หัวและหลังดำ ชนิดย่อย cambodiana (ภาคตะวันออก) บางตัวมีสีดำที่กระหม่อมและท้ายทอย
ตัวเมีย รอบตาเหลืองสีซีดกว่า ปีกคล้ำ แถบขาวไม่เด่นชัดเท่าตัวผู้ เสียงร้อง “จี๊..จ่อ”ลากเสียงยาว “วิด-วิด-วิด”คล้ายผิวปากต่อเนื่องกัน 5-8 ครั้ง ถิ่นอาศัย พบทั่วไปในสวนสาธารณะ สวนผลไม้ ที่ราบถึงความสูง 1,500 เมตร ป่าโปร่ง ป่าชายเลน สถานะภาพ เป็นนกประจำถิ่น พบบ่อย เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตาม พรบ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า.ศ.2535
ขอบคุณ ข้อมูลจากนกเมืองไทย