นกเอี้ยงถ้ำ
Blue Whistling-Thrush
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ผมไปน้ำตกเอราวัณ จังหวัดกาญจนบุรี เห็นนกสีดำคล้ำๆอมน้ำเงิน ปากเหลืองๆ บินโฉบผ่านหน้าเข้าไปในหลืบใต้น้ำตกชั้นสอง แล้วก็บินออกไปเกาะกิ่งไม้ใกล้น้ำตก แต่ไม่เคยถ่ายรูปได้ทันสักที พนักงานพิทักษ์อุทยานบอกว่ามันคือนกเอี้ยงถ้ำ ผมจดจำได้แม่น
ผมไปล่องแก่งแม่กลอง อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก ได้เห็นนกเอี้ยงถ้ำแน่ๆสองตัว เกาะอยู่บนต้นไม้ชายน้ำ ถ่ายได้มาภาพเดียวเขาก็บินหนีไปอีก แพยางก็ลอยเลยไปไกล ได้มาแค่รูปเดียว เป็นสต๊อกรูปที่ซ่อนอยู่ในไฟล์
ผมตัดสินใจไปตามถ่ายอีกครั้งที่น้ำตกเอราวัณ เพื่อจะให้ได้ภาพสมบูรณ์พอที่จะได้เขียนเรื่องราวของเขาได้เสียที ได้เห็นเขาบินจากริมน้ำตกชั้นสองไปในดงไม้ข้างๆนั่นแหละ นั่งรอ ยืนรอ ก็ไม่หวนกลับมาให้ถ่ายสักทีจนหมดความอดทน กลับลงไปที่ทำการเชียว งอน
ผมได้รับเชิญไปสวนป่าทองผาภูมิ ขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้(ออป.) ไปนอนคืนหนึ่งในบ้านพักสไตล์รีสอร์ทสวยมากๆ ก่อนเดินทางจะกลับ ผมเดินเลาะไปที่ชายป่าข้างๆบ้านพัก มีโขดหินกองระเกะระกะอยู่ตามธรรมชาติ พลันก็โชคดีที่ได้เห็นเขาละ นกเอี้ยงถ้ำตัวสำคัญยืนโชว์หุ่นอยู่บนก้อนหินใต้ร่มไม้ใกล้บ้านพัก ผมถ่ายรูปมาได้หลายรูป สมบูรณ์พอที่จะเขียนได้เสียที
นกเอี้ยงถ้ำชอบออกหากินเดี่ยวหรือคู่ ไม่ไปเป็นฝูง อาหารที่ชอบก็ผลไม้ แมลง หนอน ปู หอยทาก ไส้เดือน ใกล้ๆก้อนหิน หรือใกล้น้ำ ทำรังรูปถ้วยตามรากไม้หรือในดงมอสส์ ใกล้ที่ชื้นๆหรือริมน้ำ ฤดูผสมพันธุ์ระหว่างเดือนเมษายน-สิงหาคม ไข่ครั้งละ 3-4 ฟอง เป็นนกประจำถิ่น พบบ่อย ในป่าดงดิบใกล้น้ำ หรือป่าชายน้ำ โพรงหินหรือถ้ำ พบตั้งแต่ที่ราบถึงสูง 2,565 เมตร พบทั่วไปในเอเซีย ถึงอัฟกานิสถาน
มีชื่อสามัญว่า Blue Whistling-thrush มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Myophonus caeruleus Scopoli,1786 อยู่ในวงศ์ TURDIDAE ตัวผู้ ตัวเมียคล้ายคลึงกัน ขนาดความยาว 30.5-35 ซม. ลำตัวหนาใหญ่ ปากใหญ่สีเหลืองปลายปากบนงุ้มนิดๆ ขนลำตัวม่วงแกมน้ำเงิน แซมด้วยจุดเหลือบม่วงน้ำเงินเป็นมันวาว ถ้าปากดำเป็นนกอพยพ นกวัยอ่อนไม่มีจุดวาวสีน้ำเงิน ปากดำ มุมปากสีเหลืองซีด
ชอบส่งเสียงร้อง อิ้วอี้ แหลมยาว และ อิ่ตตแหลมแต่สั่นเล็กน้อย ตัวผู้ตัวเมียแยกแยะแทบไม่ออก คล้ายกันมากๆ