นกเหยี่ยวรุ้ง
Crested Serpent Eagle
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ชื่อสามัญ Crested Serpent Eagle
ชื่อวิทยาศาสตร์ Spilornis cheela Latham,1790
ชื่อวงศ์ ACCIPITRIFORMES
นกเหยี่ยวรุ้ง
ถิ่นอาศัย ในต่างประเทศ พบที่อินเดีย จีน ไหหลำ ไต้หวัน เวียดนาม เมียนมาร์ ลาว กัมพูชา มาเลเซีย บอร์เนียว ในประเทศไทย พบในป่าดงดิบ ป่าโปร่ง บนต้นไม้สูง ที่ราบถึงสูง 2,500 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง
สถานภาพ เป็นนกประจำถิ่น พบบ่อย และเป็นนกอพยพ เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตาม พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535
ลักษณะทั่วไป
เป็นนกขนาด 76-84 ซม. ตัวผู้ตัวเมียคล้ายกัน หนังรอบตาและหนังรอบจมูกเหลือง ปากเหลือง แต่ปลายปากดำ ท้ายทอยมีหงอนสั้น ๆ ปลายแต้มจุดขาว จะพองหงอนฟูเพื่อแสดงอาการเตรียมต่อสู้หรือขู่นกอื่นๆ หัวและลำตัวสีน้ำตาลเข้ม ท้องสีจางกว่า มีจุดขาวขอบดำกระจาย ขนปีกบินดำมีแถบขาวพาดกลาง หางดำมีแถบขาวใหญ่พาดกลาง ขณะบินวงปีกกว้างเห็นแถบขาวโค้งกว่าเหยี่ยวดำ ตาเหลือง แข้งและตีนเหลือง
นกวัยอ่อน แถบตาใหญ่สีน้ำตาล หัวและลำตัวด้านล่างขาวแกมน้ำตาลอ่อน อกและท้องมีจุดใหญ่กระจาย สีข้างมีลายขวาง หัวและลำตัวด้านบนมีสีน้ำตาลมีลายเกล็ด จากขอบขนสีจางปีกมีลายแถบแคบๆ สีเข้ม
พฤติกรรม ชอบเกาะบนต้นไม้สูง โปร่ง มองหาเหยื่อจำพวก งู ทั้งมีพิษและไม่มีพิษ โดยอาศัยเกล็ดแข้งปกป้องงูฉกกัดได้ จับคู่กันทั้งปี ช่วงผสมพันธุ์กุมภาพันธ์-พฤษภาคม ใช้กิ่งไม้ขัดสานเป็นรังกว่าง 60 ซม.รองก้นรังด้วยใบไม้สด ไข่ครั้งละ 1 ฟอง สีครีม หรือขาวแกมเขียว ฟักไข่ 35-37 วัน เลี้ยงลูกนก 60 วัน จนบินได้ เสียงร้อง แหลมสูง “หวิว-วิ้ว”
บันทึกผู้เขียนและผู้ถ่าย
ผมถ่ายรูปนกเหยี่ยวรุ้งได้จากบนต้นยางนาในอุทยานแห่งชาติกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ช่วงเวลาบ่ายแก่ๆก่อน 16.00 น. ผมต้องดึงภาพเข้าจนสุด 1200 มม. โชคดีที่แสงแดดจัดจ้า จึงได้ภาพคมชัดพอสมควร แต่ไม่เป๊ะ โอกาสที่จะได้ถ่ายภาพเหยี่ยวรุ้งมีไม่มากนัก หากไม่ได้ความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่ชี้นำให้