หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
ไหว้พระเมืองลี้ ลำพูน
ตอน 4 วัดพระธาตุห้าดวง
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ตำนานเมืองลี้ หรือเมืองลับลี้
สมัยกรุงสุโขทัยรุ่งเรือง ในขณะที่หลวงพระบางล้านช้างกลับถูกอริราชศัตรูรุกราน จน พระนางจามรี ราชธิดาของเจ้าเมืองหลวงพระบาง ต้องอพยพผู้คน ข้าราชบริพาร ถอยร่นลงมาทางใต้ เข้าเขตป่าดงพงไพรของแคว้นล้านนา ได้สร้างเมืองขึ้นที่แม่น้ำสามสายไหลมาบรรจบกันอันได้แก่แม่น้ำลี้ แม่น้ำแต๊ะ และแม่น้ำไป ลักษณะภูมิประเทศเป็นเนินเขาสูง ชัยภูมิดีจึงได้ตั้งเมืองขึ้น เรียกขานกันว่าเมืองลี้ หรือเมืองลับลี้ ซึ่งคือบริเวณวัดพระธาตุดวงเดียว
เมืองลี้ลับเจริญรุ่งเรื่องจวบจนกระทั่ง กรุงสุโขทัยยกทัพมาตีจนแตกพ่ายและกวาดต้อนผู้คนไปสิ้น ร่องรอยเมืองเก่าที่เห็นเหลืออยู่เช่น กำแพงเมือง คูเมือง ซากอิฐปรักหักพัง
ต่อมา ชาวเมืองเชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง เถินและตาก ได้อพยพเข้ามาอยู่อาศัย
ครั้นถึงกลางยุคกรุงรัตนโกสินทร์ เจ้าเมืองลำพูนหรือนครหริภุญไชยได้แต่งตั้งเจ้าเมืองมาปกครองและตั้งเป็นเมืองลี้อีกครั้งหนึ่ง
ต่อมาปีพ.ศ.2454 เปลี่ยนสถานะเป็นอำเภอเมืองลี้ และพ.ศ.2460 เปลี่ยนเป็นอำเภอลี้ ตราบทุกวันนี้
ตำนานวัดพระธาตุห้าดวง
ตามตำนานเล่าขานกันมาว่า พระนางจามเทวี กษัตริย์ครองเมืองหริภุญไชย ทราบข่าวเล่าลือจากราษฎรว่า ที่แดนไกลไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้อันได้ชื่อว่าเมืองลับลี้นั้น มีดวงแก้ว 5 ดวง ปรากฏให้เห็นบ่อยครั้ง ครั้นเสด็จมาถึงและทอดพระเนตรเห็นด้วยพระองค์เองในยามราตรี
รูปพระธาตุห้าดวงก่อนบูรณะ
เห็นเป็นแสงสว่างจากดวงแก้วทั้ง 5 ดวง ลอยอยู่บนกองดิน 5 กอง จึงได้สอบถามความเป็นมาก็ทราบว่า คือพระเมโตธาตุ (น้ำไคลมือ) ขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่เคยล้างพระหัตถ์ และน้ำก็ไหลผ่านปลายนิ้วทั้ง 5 ลงพื้นดิน
พระนางจามเทวี เกิดศรัทธาสร้างพระธาตุเจดีย์ครอบกองดินทั้ง 5 กองไว้ แต่เมื่อกาลเวลาผ่านไปวัดก็ร้าง ศรัทธาได้สร้างรูปปั้นเหมือนของพระนางจามเทวีประดิษฐานไว้ให้เคารพ
ใครคือผู้สร้างตำนานบูรณปฏิสังขรณ์
วัดพระธาตุห้าดวง ตั้งอยู่ตำบลลี้ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน ฝั่งขวาขาขึ้นจากถนนสายเถิน-ลี้-ลำพูน(106) ก่อนถึงอำเภอลี้ 2 กม.ติดกับวัดพระธาตุดวงเดียว ซุ้มประตูสวยงาม มีถนนประดับเสาไฟเข้าไปยังวิหารมหาอุตม์ สวยอร่ามเรืองด้วยสีทองทาทาบ ลาดเนินไหลลงไปสู่เขตกำแพงแก้วที่ล้อมรอบอุโบสถที่ปรากฎพระธาตุห้าดวงอยู่ด้านหลัง
รูปทรงเจดีย์ 5 ดวงเป็นสี่เหลี่ยมปลายแหลม ดังในรูปด้านบน
ตำนานกล่าวถึง พระเจ้าฝั่งแถน เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 8 ได้อาราธนา พระมหารัตนรังสี เจ้าสำนักสวนดอกนครเชียงใหม่ ร่วมบูรณะ
ต่อมาพระเมืองแก้ว เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์ที่ 11 ได้เสด็จมาบูรณปฏิสังขรณ์ แล้วสรงน้ำพระธาตุเดือนแปดเหนือ ขึ้น 7 ค่ำ ทุกปี
ปีพ.ศ.2272-2275 บ้านเมืองระส่ำระสายด้วยเจ้ากรุงสุโขทัยบุกโจมตีเมืองลี้เป็นเหตุให้วัดพระธาตุห้าดวงร้าง
ปีพ.ศ.2364-2368 เจ้าหลวงเศรษฐีคำฟั่น เจ้าผู้ครองนครลำพูน ได้บูรณะเจดีย์ห้าหลัง
ปีพ.ศ.2468 ครูบาศรีวิชัยได้บูรณะพระธาตุห้าดวงอีกครั้งแต่แล้ววัดก็ร้างอีกตามเคย
ปีพ.ศ.2501 นายสนิท จิตวงศ์พันธ์ นายอำเภอเมืองลี้ ชวนชาวลี้หักร้างถางพงด้วยการนิมนต์ครูบาวงศาชัยยะพัฒนาและครูบาขาวปี ให้ร่วมปฏิสังขรณ์ จนสำเร็จสวยงาม
ปีพ.ศ.2518 พระอธิการนุชธรรมวโร เป็นเจ้าอาวาสวัดดอยเวียงห้าหลัง(วัดพระธาตุห้าดวง)
กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศยกวัดร้างเป็นวัดที่มีพระภิกษุจำพรรษา เมื่อวันที่ ๑๘ กันยายน พ.ศ. ๒๕๑๘ และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ ๑๒ มกราคม พ.ศ.๒๕๔๙
เมื่อวันที่ ๑-๑๕ เดือนกรกฎาคม พ.ศ.๒๕๕๕ พระครูอินทวุฒิคุณ เจ้าคณะอำเภอลี้ พร้อมด้วยคณะสงฆ์อำเภอลี้ และ นายอุดม จันตาใหม่ นายอำเภอลี้ พร้อมด้วยหน่วยงานภาครัฐ ศรัทธาประชาชน อำเภอลี้ และพุทธศาสนิกชน จากทั่วทุกทิศานุทิศได้ร่วมกันบริจาคทรัพย์ร่วมทำบุญบูรณะปิดทอง องค์พระธาตุห้าดวงจนแล้วเสร็จ และได้มีเจ้าอาวาส
เข้ามารับธุระภาระ สืบต่องานทางพระพุทธศาสนาดูและวัดพระธาตุห้าดวง
วัดพระธาตุห้าดวง เป็นวัดมหานิกาย มีพื้นที่ 92 ไร่ 51 ตารางวา เลขที่ 1 หมู่ 15 ตำบลลี้ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน 51110
พุทธสถานสำคัญประดิษฐานพระธาตุห้าดวง วันนี้
ปัจจุบันนี้วัดพระธาตุห้าดวงมี พระมหาโจ กตโจโจ ป.ธ. 7 , น.ธ. เอก เป็นเจ้าอาวาส มีพระสงฆ์ 2 องค์ สามเณร 14 องค์
วัดพระธาตุห้าดวงมีกิจกรรมและงานบุญประเพณีประจำปี ดังนี้
งานปริวาสกรรม ช่วงเวลา วันที่ 10-20 เดือนมกราคม งานบรรพชา-อุปสมบท ภาคฤดูร้อน ช่วงเวลา เดือนมีนาคม-เดือนเมษายน ประเพณีสรงน้ำองค์พระธาตุห้าดวง ช่วงเวลา วันที่ 20 เดือนเมษายน งานบุญถวายผ้ากฐิน ช่วงเวลา เดือนพฤศจิกายน งานอบรม/ปฏิบัติธรรม ช่วงเวลา (ไม่กำหนดแน่นอน) อิงตามกำหนดการของหน่วยงานและองค์กรที่ติดต่อมา วันสำคัญต่างๆทางพระพุทธศาสนา ช่วงเวลา ตลอดทั้งปี
เป็นวัดที่ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์อย่างงดงาม พรั่งพร้อมสำหรับผู้ปฏิบัติธรรม และเข้ามาร่วมงานบุญกุศลประจำปี
