หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
มะระขี้นก ยอดลวกและลูกสด จิ้มน้ำพริกตาแดง
โดย ลุงดำ คำโต เรื่อง-ภาพ
ปลายเดือนแล้ว(30 กค.58) ลุงดำยังไม่ได้ไปไหนไกลๆจากบ้าน ด้วยว่ามีภารกิจสำคัญๆให้ทำ แต่เรื่องสำคัญกว่าคือ เมื่อถึงเวลากิน ต้องตรงเวลา เหลียวหน้าเหลียวหลังแล้วไม่เห็นว่าจะมีอะไรชวนกิน ตู้เย็นว่างเปล่า แช่แต่น้ำเย็นกับไข่ไก่ไม่กี่ฟอง ปลายเดือนเหมือนจะสิ้นใจ แต่ด้วยวิสัยที่มีอัตลักษณ์พิเศษ จึงเดินลงไปใกล้รั้วบ้าน มะระขี้นกดกเหลือใจ ได้การละ
คนภาคกลางเรียกมะระขี้นก คนใต้เรียก มะระเล็ก คนเหนือเรียก บ่าห่อยนก บ่าห่อยเมือง คนน่านเรียกมะไฮ มะห่อย บางทีก็เรียกผักไห่ กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนเรียก สุพะซูสุพะเด คนสงขลาเรียก ผักเหย คนนครศรีธรรมราชเรียก ผักไห คนอีสานเรียก ผักสะไล ผักไส่ ผักไซร้ คนจีนเรียก โกควยเกี๋ยะ โควกวย คนปานามาเรียก บัลซามิโน่ bitter cucumber, balsum pear
เอาเป็นว่าลุงดำกินมะไฮนี่จากเมืองน่าน จึงขอเรียกอย่างคนเมืองน่านก็แล้วกัน มะระขี้นกมีถิ่นกำเนิดอยู่ในเขตร้อนของเอเชียและทางตอนเหนือของแอฟริกาเ ขตร้อน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Monordica charantia L. อยู่ในวงศ์ CUCUMBITACEAE มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์ดังนี้คือ
ไม้เลื้อยขนาดเล็ก ลำต้นสี่เหลี่ยมมีขนคลุมทั่ว มีมือเกาะ ไต่พันไปตามรั้ว ต้นไม้ได้ ใบเดี่ยว หยักเว้าลึกอย่างแตงโม สีเขียวอ่อน ดอกสีเหลืองอ่อนมี 5กลีบ ออกตามซอกใบ ผลอ่อนเขียว แก่สีเหลืองจนถึงส้ม แก่แตก เมล็ดแบน แก่มีเหยื่อสีส้มแดงหุ้ม กระจายพันธุ์ได้ง่าย
ยอดอ่อนมะไฮลวก
สรรพคุณสมุนไพรคือ ผลแห้งรักษาโรคหิด รสขมเย็นจัด แก้ร้อนในกระหายน้ำ ทำให้ตาสว่าง แก้บิด ตาบวมแดง แผลบวมเป็นหนองฝีอักเสบ เมล็ด รสขม ชุ่ม ไม่มีพิษ เป็นยากระตุ้นความรู้สึกทางเพศ เพิ่มพูนลมปราณ บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง ใบ แก้โรคกระเพาะ บิด แผลฝีบวม ขับพยาธิ ดอกรสขมเย็นจัดใช้แก้บิด ราก-เถา รสขมเย็นจัดใช้แก้ร้อน แก้พิษบิดถ่ายเป็นเลือด แผลฝีบวม และปวดฟัน ว่ากันไป
ปกติอยู่กับเหย้าเฝ้าเรือน ลุงดำนุ่งผ้าขาวม้าผืนเดียว ด้วยชุดประจำตัว เดินถือขันพลาสติกไปใบหนึ่ง ถึงข้าวรั้วก็นั่งยองๆ จับยอดมะไฮยกขึ้นมองหาลูกมะไฮเขียวๆ ลูกไม่ใหญ่เหมือนมะระขี้นกที่ขายในตลาด เพราะว่าปล่อยให้เขาเติบโตตามธรรมชาติ เถาและใบเล็กๆ ลูกก็เล็ก แต่คุณค่าทางโภชนาการเหมือนเดิม โดยเฉพาะยอดมะไฮ ลวกแล้วขมนิดๆม้วนจิ้มน้ำพริกหนุ่มหรือน้ำพริกตาแดงได้เหมือนกัน ถ่ายตอนเช้าเขียวปี๋ ดีจัง
ลุงดำเด็ดทั้งยอดอ่อนๆและลูกสดๆ ขนาดกำลังกิน กะว่าพอกินมื้อกลางวันแน่แล้วก็เกินไปตั้งไฟ ลวกยอดอ่อนมะไฮพอท้วมๆ ยอดยังเขียวน่ากินอยู่ รสขมนิดๆไม่มากนัก ส่วนลูกสดก็ล้างน้ำทำความสะอาด ใส่ถ้วยมาเรียงกัน หันไปเห็นน้ำพริกตาแดงที่ใส่ถุงพลาสติกข้างตู้เย็น เอาละ ชักหิว กินมันเสียเลยกับข้าวสวยร้อนๆ
ลูกมะไฮ มะห่อย
บางทีลุงดำก็เคยเก็บผลมะไฮลูกกำลังดำมาแคะเมล็ดออก แล้วหั่นผลเป็นแว่นๆ ผัดใส่ไข่กินกับข้าวร้อนๆ รสขมนิดๆเหมือนผลมะระจีนหั่นผัดกับไข่ อร่อยอย่างเดียวกัน จะผัดให้หอมได้แค่ไหน และจะผัดให้ชวนกินได้แตกต่างตามรสมือของแต่ละคน
นักเรียนทุน
แต่อย่างไรก็ตาม ทุกปีที่ลุงดำไปประชุมมูลนิธิเฮียะ เปาอินทร์ เพื่อผู้สูงอายุ ต้นแบบบำนาญประชาชน ในเดือนธันวาคม และไปประชุมมูลนิธิสมเพิ่ม กิตตินันท์ เพื่อทุนส่งเสริมการศึกษาของเยาวชนแบบต่อเนื่อง เพื่อให้นักเรียนทุนคนนั้นได้เรียนต่อตั้งแต่ชั้นอนุบาลจนจบชั้นปริญญาตรีหรือจนกว่าจะไม่อยากเรียนต่อ ทุกๆปี กว่า 29 ปีมาแล้ว
ซึ่งมูลนิธิทั้งสองนี้ตั้งอยู่ที่ในหมู่บ้านกิตตินันท์ ตำบลศรีสะเกษ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน เป็นหมู่บ้านเดียวในประเทศไทยที่มีมูลนิธิดังกล่าวอยู่ในที่แห่งเดียวกัน ชาวบ้านรู้ว่าลุงดำชอบกินยอดมะไฮลวกกับผลมะไฮ จึงเก็บมาลวกให้กินทุกปี แต่ที่นั่นตำน้ำพริกหนุ่มอร่อยที่สุด ทุกปีๆไม่มีเบื่อ ใครว่างไปกินกับลุงดำไหม ไปอาบไอหนาวในหุบเขาแสนงาม
ผู้สูงอายุ