มหัศจรรย์ภูมิปัญญา ผ้าตีนจกโหล่งลี้
โดย ศรัณยา ท้วมเนตร เรื่อง-ภาพ
ผ้าซิ่นตีนจกเป็นภูมิปัญญาของคนไทยมาเนิ่นนาน นับ 200 ปี โดยการทำผ้าซิ่นตีนจกด้วยวิธีพิเศษกว่าการทอปกติ นั่นคือการจกฝ้ายจากด้านล่างขึ้นด้านบน บนเส้นยืนเพื่อให้เกิดลวดลายตามที่ต้องการ
การทอผ้าซิ่นตีนจกแต่ละผืนนั้น จะใช้เวลาหลายวันติดต่อกันและเป็นการทอที่เกิดจากความคิดและภูมิปัญญาของผู้ทอ ซึ่งจะบ่งบอกถึงความตั้งใจในการทอผ้าของแต่ละคนได้เป็นอย่างดี ถือเป็นอัตลักษณ์ของผู้ถักทอก็ว่าได้เลยทีเดียว
ผ้าทอที่ประณีต มีลวดลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว สีสันที่ใช้ในการทอส่วนใหญ่ผ้าซิ่นจะเป็นสีเขียว ตีนจกจะเป็นสีแดง ผ้าซิ่นแต่ละผืนจะมีลวดลายแตกต่างกันออกไป ผ้าซิ่นแต่ละผืนจะมีความประณีต งดงาม ต้องใช้ความพยายาม และเวลาในการทออย่างมาก ซึ่งผ้าซิ่นตีนจกที่ได้กล่าวมานี้เป็นภูมิปัญญาที่มีมานานกว่า 200ปีมาแล้ว
นี่คือ มรดกที่อยู่คู่กับชาวเมืองลี้ มาแสนนาน
เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 6 สิงหาคม 2558 เวลา 09.30น นายนิรันดร์ ด่านไพบูลย์ นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดลำพูน ได้เดินทางมาเป็นประธานเปิดงาน
“มหัศจรรย์ภูมิปัญญา ผ้าตีนจกโหล่งลี้” อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน
หลังจากพิธีเปิดงาน มีการแสดงศิลปวัฒนธรรมประเพณี อาทิเช่น การฟ้อนสาวลี้ การทำขนมพื้นบ้านโบราณชาวลี้ ดนตรีพื้นบ้าน มีการแสดงสินค้าผ้าทอลายโบราณราคาแพง บางชิ้นงานมีเพียงชิ้นเดียวเช่น ผ้าซิ่นตีนจกโหล่งลี้ ผ้าทอภูมิปัญญาบรรพชนในพื้นที่อำเภอลี้ งานนี้ถึงกับต้องให้เจ้าของผืนผ้าตีนจกชิ้นสำคัญอยู่เฝ้าด้วยเพื่อความปลอดภัย
เพื่อเป็นการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นและงาน หัตถกรรมโดยให้ตระหนักถึงความสำคัญและต่อยอดไปสู่การสร้างรายได้เพิ่มมูลค่าทางภูมิปัญญา เกิดความยั่งยืน
นอกจากนั้น ภายในงานจัดให้มีวิทยากรมาร่วมถ่ายทอดองค์ความรู้ รวมทั้งแนวคิดในการสืบสานอนุรักษ์ผ้าทอลายโบราณ และผ้าซิ่นตีนจกโหล่งลี้ ซึ่งนอกจากได้ความรู้แล้วยังได้ชมนิทรรศการผ้าเก่าลายโบราณที่ผู้สูงอายุในพื้นที่เก็บรักษานำมาจัดแสดงอีกด้วย
การสืบสานศิลปวัฒนธรรมของชาวลี้ มีทุกปีจนกลายเป็นประเพณีที่จะเพิ่มสีสันของงานมากยิ่งขึ้นทุกปีค่ะ