วัดญาณสังวราราม วรมหาวิหาร ชลบุรี
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
พุทธสถานหลายแห่งในประเทศไทย ทั้งธรรมยุตนิกายและมหานิกาย ได้กลายเป็นทรัพยากรท่องเที่ยวทางพุทธศาสนาไปเฉกเช่นที่โบราณสถานอันเคยเป็นวัดเก่าแก่ที่เหลือเพียงซากสิ่งก่อสร้างไปแล้ว เช่นที่กรุงสุโขทัยหรือกรุงศรีอยุธยา แม้จะตั้งมาด้วยเจตนารมณ์หนึ่ง แต่ด้วยมหาพุทธานุภาพทำให้เกิดโภชผลอีกหลายทางได้ เป็นกุศลธรรมที่บังเกิดแต่ทางดีงาม
ผมเป็นคนหนึ่งที่ชอบไปท่องเที่ยวในวัด ทั้งวัดเก่าแก่และวัดใหม่ๆ ไม่เลือกแม้ว่าวัดนั้นจะมีเพียงกุฎิหลังเดียวหรือสวยงามวิจิตรบรรจงก็ตามที หากมีความดีงามอยู่ย่อมทรงคุณค่าแก่การเชิญชวนพุทธศาสนิกชนคนพุทธไปเยี่ยมยามและกราบไหว้บูชา ผมไปพัทยานาจอมเทียนบ่อยจึงอดไม่ได้ที่จะต้องแวะเข้าไปกราบไหว้และชมบุญญาธิการของวัดญาณสังวราราม วรมหาวิหาร แห่งนี้
มูลเหตุการณ์สร้างวัดขึ้น ณ ที่นี้ก็ด้วยว่า สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปรินายก ได้รับถวายที่ดิน 300 ไร่เศษที่ตำบลห้วยใหญ่ อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี จาก นพ.ขจร และคุณหญิง นิธิวดี อันตระการ เมื่อปีพ.ศ.2519 เพื่อสร้างพุทธสถานขึ้น ดังนั้น ในปีพ.ศ.2520 สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ฯ จึงได้ตั้งเป็นสำนักสงฆ์ญาณสังวราราม ขึ้น
ปีพ.ศ.2523 ได้รับการประกาศเป็นวัดหนึ่งในพุทธศาสนา ต่อมาปีพ.ศ.2525 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ตามพระราชกฤษีกา ลงวันที่ 25 มีนาคม 2525 เล่มที่ 99 ตอนที่ 43 เนื้อที่รวม 366-2-11 ไร่ โดยไม่รวมถึงโครงการพระราชดำริอีกจำนวน 2,500 ไร่ มีสถานะเป็น วัดชั้นเอก วรมหาวิหาร สังกัดธรรมยุตนิกาย โดยสมเด็จพระสังฆราชฯทรงเป็นรักษาการเจ้าอาวาส โดยมุ่งมั่นที่จะให้เป็นวัดเพื่อการดังนี้คือ
สมถ และ วิปัสสนา แด่บรรพชิตและคฤหัสถ์ ในการศึกษาธรรมวินัย บำเพ็ญอเนกกุศลเป็นสำคัญ
วัดญาณสังวราราม วรมหาวิหาร ได้แบ่งพุทธสถานออกเป็น เขตพุทธาวาส เพื่อให้พระสงฆ์และสามเณร จำพรรษา เขตสังฆาวาสเพื่อให้ประชาชนคนทั่วไปได้เข้ามาเยี่ยมยามกราบไหว้พุทธสถานได้ เขตโครงการพราชดำริ ให้เป็นเขตที่ดำเนินพันธะกิจตามพระราชดำริของพระบาทสมเด็นพระเจ้าอยู่หัวและพระราชวงศ์ และเขตอุบาสกและอุบาสิกา อันได้แก่เขตที่ให้ประชาชนคนพุทธและแม่ชีได้ปรนนิบัติวัฏถากพระสงฆ์ได้ใกล้ชิดและปฏิบัติธรรมไปด้วย
พ้นประตูทางเข้า ได้เห็นความร่มรื่นของอ่างเก็บน้ำตามพระราชดำริ ได้เห็นศาลานานาชาติศาสนาต่างๆ ได้เห็นองค์พระมหาพุทธคยาโดดเด่นและงดงาม เมื่อเดินเข้าไปใกล้เขตสิ่งก่อสร้างก็ได้กราบไหว้แต่ละสถานที่ เป็นบุญตาที่ได้พบว่า สิ่งก่อสร้างเหล่านั้นงดงามยิ่ง ด้วยว่าเป็นฝีมือช่างสิบหมู่ เช่นหอไตร พระบรมธาตุเจดีย์มหาจักรีพิพัฒน์ เป็นต้น สวนหย่อมร่มรื่นด้วยแมกไม้นานาพันธุ์
ผมเดินสวนกับนักท่องเที่ยว เข้าใจว่าเป็นคนพุทธสัญชาติจีน และก็พบครอบครัวคนไทยที่เข้ามากราบไหว้มากมาย ส่วนอุบาสิกาและแม่ชีก็ช่วยกันปัดกวาดพุทธสถานเหล่านี้ให้สวยสะอาดไปทุกหย่อม ในพื้นที่กว้างขวางขนาดนั้น ผมเดินไม่ทั่วด้วยว่าเวลาจำกัด และช่างกว้างขวางเกินกำลัง จึงเรียนมาเพื่อทราบว่า ไปเที่ยววัดนี้ ควรให้เวลามากๆ จะได้เดินไปชมจนทั่วถึง