ดอกไม้เทศและดอกไม้ไทย
ต้น52.บานเช้าสีนวล
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ต้นบานเช้าสีนวล
ชื่อสามัญ Sage Rose, White Alder
ชื่อวิทยาศาสตร์ Turnera subulata J.Sm
ชื่อวงศ์ TURNERACEAE
ต้นบานเช้าสีนวลในดงวัชพืชขึ้นง่ายโตเร็วให้ดอกทั้งปี แค่ยามเช้า
สถานภาพ เป็นไม้พุ่มอายุหลายปี เป็นพืชต่างถิ่นกำเนิด นำเข้ามาปลูกประดับ
ถิ่นกำเนิดและการกระจายพันธุ์
ในต่างประเทศ พบทั่วไปในทวีปอเมริกาเขตร้อน
ในประเทศไทย นำเข้ามาปลูกทั่วไปในที่ราบต่ำ ส่วนใหญ่เป็นไม้ประดับลงแปลง
ดอกออกตามซอกใบและปลายกิ่ง
ลักษณะประจำพันธ์
ต้น ไม้ดอกอายุหลายปี เป็นพุ่มสูง 30-45 เซนติเมตร ลำต้นแตกกิ่งก้านแผ่ด้านข้างแบบ
ทแยงขึ้นเป็นรูปพุ่ม แต่ละกิ่งมีใบเวียนสลับ
การแตกใบและตาดอก
ใบ ใบรูปรีแกมไข่ ปลายแหลม ขอบจักฟันเลื่อย ใบสีเขียวนวล เรียบ มีขนสั้นๆสีขาว แตก
เวียนสลับ ไปตามกิ่งแต่ละกิ่ง
เกสรเมีย
ดอก ดอกออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกชั้นเดียวขนาด 3-4 เซนติเมตร กลีบดอกรูป
กลมปลายหยักเป็นคลื่น สีเหลืองนวล กลางดอกมีแต้มสีม่วงเข้มเกือบดำ เกสรผู้สีเหลืองโค้งเข้า 5 อัน
เกสรเมียตั้งอยู่กลางดอก
เกสรผู้ 5 อัน งอเข้า
ผล รูปกลมปลายมีติ่งแหลม สีเขียวนวล แก่แตกเป็น 3 พู กระจายเมล็ดสีดำรูปถั่วขนาดจิ่วๆ
ไปทั่ว และปลิวไปตามแรงลมที่พัดผ่าน
เมล็ดบานเช้าสีนวล
สภาพที่เหมาะสมและการขยายพันธุ์
ดินร่วน ระบายน้ำดี ถึงดินเลว ความเป็นกรดด่างปานกลาง แสงแดดเต็มวัน การขยายพันธุ์ นิยมเพาะกล้าจากเมล็ดขนาดเล็กมากรู้ถั่ว ปักชำกิ่ง
ผลรูปกลมปลายแหลมแตกกระจายเมล็ดเมื่อแก่
บันทึกผู้เขียนและผู้ถ่าย
ผมพบดอกบานเช้าสีนวลที่ริมทางในอุทยานสิ่งแวดล้อมนานาชาติสิรินธร สภาพดินร่วนปน
ทราบ ค่อนข้างแล้ง ระบายน้ำ มีปริมาณฝนแบบ Rain Shadow แตกเป็นกอ มีกิ่งก่นสาขามาก แต่
ละกิ่งที่แตกจะชูดอกเดียวสีนวลไว้ปลายกิ่ง พบเห็นเฉพาะตอนเช้า พอบ่ายดอกก็หุบเหี่ยวไปหมด จึง
เรียกว่าบานเช้า แต่มีตาดอกแตกขึ้นมาทดแทนไปทีละดอกๆ ผมชอบมากตรงที่เขาทนทานต่อสภาพ
ดินป่าชายหาด มีการขยายพันธุ์จากเมล็ดเล็กๆที่ปลิวไปตามลม ขึ้นเป็นต้นใหม่ได้ตลอดเวลา ปลูกครั้ง
เดียวได้ดูดอกตลอดไปทุกเช้าๆ
1.ปลูกเป็นไม้ประดับ แบบลงแปลง หรือหว่าเต็มทุ่ง และปล่อยให้เป็นพื้นที่กระจายพันธุ์ของ
เขาได้ตลอดไป แต่ถ้าปลูกในกระถางก็ทำได้ ได้กอเดียวว่างั้นเถอะ