ดอกไม้เทศและดอกไม้ไทย
ต้น 58. เข็มอินเดีย
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ชื่อสามัญ เข็มชวา Star-cluster, Egyptian Srar-cluster
ชื่อวิทยาศาสตร์ Pentas lanceolata (Forssk.) Deflers
ชื่อวงศ์ RUBIACEAE
ถิ่นกำเนิดและการกระจายพันธุ์
ในต่างประเทศ พบที่ แอฟริกาตะวันตก อาหรับ เยเมน ทวีปเอเซียและเขตร้อนทั่วไป
ในประเทศไทย พบกระจายพันธุ์ไปทั่วประเทศ ที่ราบถึงสูง 300 เมตร
สถานภาพ เป็นพืชอายุหลายปี เป็นพืชต่างถิ่นกำเนิด นำเข้ามาปลูกประดับ
ลักษณะประจำพันธุ์
ต้น เป็นไม้ดอกมีอายุหลายปี ทรงต้นเป็นพุ่มสูง 30-100 ซม แตกกิ่งกว้าง มีทั้งพันธุ์เตี้ยและพันธุ์สูง เปลือกลำต้นสีเขียว สี่เหลี่ยม
ใบ ใบเดี่ยวออกตรงข้ามแบบตั้งฉาก รูปรีแกมรูปไข่ปลายแหลม ใบเกลี้ยง เส้นใบเป็นร่องลึกแยกแบบเรียงสลับ ปลายเส้นจดขอบใบ ใบสีเขียวสด อ่อนนุ่ม
ดอก ออกเป็นช่อแบบซี่ร่มที่ปลายยอด ดอกย่อย 15-30 ดอก รูปดอกแบบดอกเข็ม กลีบดอก 5 แฉก คล้ายดาว ขนาดดอก 1.5-2 ซม. ดอกสีขาว ชมพู แดง ชมพูอ่อน ส้มแดง ชมพูอมม่วง และสีม่วง กลางดอกสีขาว เกสรเพศผู้ยาวพ้นขอบหลอด โคนก้านช่อดอกมีใบประดับข้อละ 1 คู่
ผล มีเมล็ดขนาดเล็ก 39,000 เมล็ด/กรัม
สภาพที่เหมาะสมและการขยายพันธุ์ ชอบดินร่วนปนทราย ระบายน้ำดี ต้องการน้ำสม่ำเสมอ ชอบแสงรำไรถึงแสงเต็มวัน อุณหภูมิระหว่าง 20-40 องสาเซลเซียส สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางไม่เกิน 300 เมตร การขายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดในกระบะเพาะ กลบดินบางๆ เมล็ดจะงอกระหว่าง 10-15 วัน ย้ายปลูกได้ 25-35 วัน ตั้งแต่เพาะเมล็ดจนออกดอกใช้เวลา 120 วัน
บันทึกผู้เขียนและผู้ถ่าย
นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ แบบลงแปลงกลางแจ้งหรือใต้ร่มเงารำไร เนื่องจากดอกเกิดที่ปลายยอดจึงใช้เทคนิคการเพิ่มปริมาณดอกด้วยการเด็ดยอดให้ต้นแตกกิ่งก้านมากๆ ปลูกลงกระถางก็ทำได้แต่ไม่นิยมทำกระถางแขวน ชอบมากตรงที่มีดอกดกตลอดปี ดอกมีหลายสี และออกดอกสม่ำเสมอ ปลูกแล้วไม่ผิดหวังที่จะได้ชมดอกเข็มอินเดีย ปลูกประดับได้ดีในพื้นที่ราบๆภาคกลาง