พวงกุญแจประดิษฐ์
Junram Souvenir
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ช่างเย็บมีมากมายหลายช่าง บางคนถนัดเป็นช่างเย็บเสื้อผ้าตัดชุดเสื้อผ้าเท่ บางคนถนัดงานช่างเย็บแบบงานมุ้งหมอนที่นอนเสื่อ บางคนเป็นช่างเย็บผ้าพรมเช็ดเท้าอย่างง่ายๆ บางคนเป็นช่างเย็บเสื้อผ้าตามสั่ง แต่มีบางคนถนัดงานช่างเย็บของฝากของที่ระลึก เป็นงานชิ้นเล็กแต่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์และฝีมือประณีต เพื่อให้งานโดดเด่นและเป็นที่ติดตาต้องใจ
ช่างประเภทนี้ต้องออกแบบ ตัดตามแบบ เย็บเก็บงานและเลือกสีสันให้สดใสและใครเห็นอยากได้ไปใช้เป็นของฝากของที่ระลึก ผมพบคนหนึ่งเป็นช่างเย็บ “พวงกุญแจประดิษฐ์” ได้เห็นผลงานแล้วรู้สึกทึ่ง งานชิ้นเล็กแต่ดูแล้วเย็บไม่ง่าย แต่ละชิ้นต้องออกแบบ เลือกสรรชิ้นผ้า ส่วนประกอบที่ต้องเติมแต่ง ประการสำคัญต้องใช้เวลาออกแบบจนลงตัวแล้วจึงเย็บงานตัวอย่างไปเสนอขาย
เมื่อเสนองานให้กับแหล่งจำหน่ายสินค้าจำพวกของที่ระลึกต้องใจเย็นรอผลการตัดสินใจ ระหว่างนี้ก็ระทึกใจไปกับความเปลี่ยนแปลง ความไม่แน่นอน ความซื่อสัตย์ ความรู้สึกถึงตัวแบบที่เสนอ อาจถูกลอกเลียนแล้วเปลี่ยนใจไม่สั่ง หรืออาจถูกกดราคาค่าเย็นแต่ละชิ้นงาน หรืออาจสั่งปริมาณน้อยจนไม่คุ้มกับมันสมองสองมือที่มานะทำ
ถ้าโชคดีมีนายทุนหรือลูกค้าที่สนใจและซื่อสัตย์ ก็ได้รับการสั่งงาน ในจำนวนที่คุ้มกับแบบแต่ละแบบ เพราะเมื่อแกะแบบได้แล้วต้องเย็บทีละชิ้นงานแล้วนำมาประกอบจนเป็นตัวแบบที่สวยเก๋ แรกเย็บจะได้แต่ละตัวไม่ง่ายและใช้เวลา จนเมื่อเกิดความชำนาญกับแบบที่ลงตัวแล้วจึงเร่งงานให้ได้ปริมาณที่สั่ง พอคุ้มค่ากับมันสมองสองมือ
กับคำถามว่า เคยถูกเบี้ยวไห สั่งแล้วไม่รับซื้อ คำตอบที่ได้รับน้ำตาแทบร่วง
“เคย ลงทุนทั้งสมอง แกะแบบ ทำตัวแบบ แล้วไปเสนอ สั่งจำนวนหนึ่งแล้วบอกว่ายกเลิกในภายหลัง”
“แล้วทำไงหรือ ก็นำไปเสนอขายร้านอื่นๆต่อไป จนกว่าจะหมด แต่ก็ปรับการรับออร์เดอร์จนลงตัวมาเรื่อยๆ ขึ้นอยู่กับโชคด้วยเหมือนกันค่ะ”
“วันนี้ ทำงานตรงนี้ด้วยความสุขกับฝีมือการออกแบบและฝีมือการเย็บด้วยตนเอง และได้ผู้สั่งซื้อที่มีความยุติธรรม ก็ทำงานกันได้นาน แต่มีร้านจำหน่ายสินค้าของที่ระลึกเยอะ ในเมืองท่องเที่ยวของเราค่ะ”
“แหล่งจำหน่ายสำคัญของภาคเหนือ ใกล้บ้านมากก็ลำพูน เชียงใหม่ เป็นหลักๆ แค่นี้รับงานมาแต่ละชิ้นก็เหนื่อยแล้วค่ะ”
“มีเพื่อนบ้านเขตเมืองลี้มาขอรับช่วงไปตัดเย็บบ้าง แต่ไม่มาก มันต้องใช้ฝีมือ งานค่อนข้างประณีต ยาก ผลงานของแต่ละคนแตกต่าง บางทีก็ต้องทำคนเดียว เพื่อคงเอกลักษณ์ฝีมือเอาไว้”
“ทำมาหลายอาชีพ ตามช่วงอายุ แต่มาตกผลึกเมื่อไปอบรมงานกรมฝีมือแรงงาน สำเร็จ 90 วันเป็นช่างเย็บ 8 สิงหาคม 2543 ทำมาจนถึงวันนี้ก็ 15 ปีแล้วค่ะ มีแม่อยู่ด้วยและลูกสาว 2 คนในวัยกำลังเรียนหนังสือ”
“ตอบไม่ได้ว่าจะเลิกเมื่อไร อาชีพช่างเย็บผ้า ฝังลึกเสียแล้ว จนกว่าจะเหยียบจักรไม่ไหวมั้ง”
“อ๋อ ชื่อนางจันทร์แรม ท้วมเนตร บ้านเลขที่ 90 หมู่ 11 บ้านโฮ่ง ตำบลลี้ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน 51110 โทร.081-4734153 เลขที่บ้านและเบอร์โทร.นี้ลงทะเบียนค่ะ ปัจจุบันนี้ ติดต่อผ่านเฟสบุ๊ก จันทรัศม์ อส.ปภ. หรือไลน์ tookta ได้ค่ะ ไม่มีอีเมล มีแต่ของลูกสาว เฟสสั่งงานหรือคุยกันได้ค่ะ กติกาง่ายๆ ออร์เดอร์งานตามรูปแบบที่ตกลงกัน วางมัดจำ 30% ผลิตได้ 50% จ่ายเพิ่ม 30% ก่อนส่งงานให้ทั้งหมด จ่าย 40% เข้าบัญชีที่แจ้งให้ทราบ" เหตุผลคือ โดนผู้ว่าจ้างเบี้ยวหลายครั้งค่ะ