ต้นคูน ตัดแต่งกิ่ง
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ต้นคูน เป็นต้นไม้ในถิ่นกำเนิดของประเทศไทย ทรงต้นเป็นไม้ต้นเดี่ยว สูงได้ถึง 20 เมตร เกิดตั้งแต่ที่ราบถึงความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 500 เมตร พบในป่าเบญจพรรณทั่วประเทศ ป่าโปร่ง
ในภาคอีสานเรียกว่า "ต้นลมแล้ง" ด้วยเหตุผลว่า ผลัดใบเกลี้ยงต้นแล้วแทงช่อดอกสีเหลืองระย้าท้าสายลมร้อน ในหน้าร้อนเราจึงได้เห็นดอกไม้สีเหลืองไปทั่วประเทศ
คูนทรงพุ่มต้นกลม แตกกิ่งก้านสาขามุมแหลมขึ้น
แต่ถ้าปลูกในที่ชุ่มชื้น อาจแตกใบอ่อนพร้อมๆไปกับการแทงช่อดอก จึงมีทั้งใบเขียวๆสลับกับช่อดอกสีเหลืองๆ เป็นความสวยงามไปอีกมิติหนึ่ง
ต้นคูนเป็นต้นไม้ประจำชาติไทย เรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า Golden Shower และคนไทยปลูกถวายในหลวงเมื่อครั้ง 80 พรรษา ทั่วประเทศ
ผมไปพบว่ามีการตัดแต่งต้นคูน ดังในภาพก็เลยเกิดความรู้สึกถึง 3 ประการคือ
ประการที่หนึ่ง อยากให้รู้ไว้ว่าธรรมชาติต้นคูนนั้นมีทรงพุ่มเรือนยอด กลม เมื่อทิ้งใบหมดต้นจะแตกช่อดอกห้อยระย้าเป็นทรงกลมสีเหลืองอร่าม สวยมาก
ประการที่สอง อยากให้รู้ว่า เมื่อตัดแต่งต้นแล้วปล่อยให้ต้นคูนแตกกิ่งก้านขึ้นใหม่หลายๆกิ่งนั้น ทรงพุ่มเรือนยอดที่เป็นทรงกลมจะไม่กลมอีกต่อไป
ประการที่สาม อยากให้รู้ว่า ถ้าปลูกต้นคูนด้วยระยะห่างสม่ำเสมอกัน แล้วปล่อยให้เขาแตกกิ่งก้านสาขาตามธรรมชาติ เราจะได้ต้นไม้ที่มีดอกสีเหลืองเป็นรูปกลมๆ อลังการ
คนแก่ เห็นอะไรผิดไปจากธรรมชาติก็อดใจไว้ไม่ได้ หิริรโอตัปปะ สลายไปสิ้น กลัวว่าตายไปแล้วจะไม่มีใครรู้ ต้นคูนทรงพุ่มกลมๆนั้นสวยอลังการ