ดอกไม้เทศและดอกไม้ไทย
ต้น 108.กระเจียวส้ม
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ชื่อสามัญ Gold Curcuma, Hiden Lily, Jewel of Burma,Potnichar Orange ขมิ้นแดง(แม่ฮ่องสอน) บัวสวรรค์(ภาคกลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Curcuma roscoeana Wall.
ชื่อวงศ์ ZINGIBERACEAE
ถิ่นกำเนิดและการกระจายพันธุ์
ในต่างประเทศ อินเดีย บังคลาเทศ เมียนมาร์
ในประเทศไทย พบทั่วไปในภาคเหนือและภาคตะวันตกเฉียงใต้ ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 200-700 เมตร
การกระจายพันธุ์ นักวิชาการได้ผสมพันธุ์เปลี่ยนสีสันของกลีบเลี้ยงดอกกระเจียวส้มไปหลายสีสัน เป็นไม้ตัดดอกที่ได้รับความนิยม และปลูกเชิงพาณิชย์มากขึ้น
สถานภาพ พันธุ์ไม้ในถิ่นกำเนิด สามารถนำไปปลูกประดับในเขตป่าอนุรักษ์ได้ทั้ง 2 ประเภท
ลักษณะประจำพันธุ์
ต้น ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 90 ซม. มีเหง้าใต้ดินยาว 3-4 ซม.
ใบ รูปหอกแกมรูปไข่ ยาว 16-35 ซม.สีเขียว โคนสอบเรียว กลมหรือเว้าตื้น ก้านใบยาว 7-25 ซม. ส่วนมากสีม่วงแดง
ดอก ช่อดอกออกตามปลายยอด ก้านช่อดอกยาว 30 ซม. ส่วนช่อดอกสั้น 8-15 ซม. ใบประดับสีส้มอมน้ำตาล รูปไข่กลับ ยาว 3.5-4.5 ซม. แต่ละใบประดับมี 2-4 ดอก กลีบดอกสีครีม หลอดกลีบดอกยาว 3-3.5 ซม.กลีบบนและกลีบข้างยาว 1ซม. กลีบปากสีเหลือง รูปรีกว้าง 1.5-2 ซม. แผ่นเกสรเพศผู้เป็นหมันรูปคล้ายสี่เหลี่ยมยาว 1.2-1.5 ซม. อับเรณูไม่มีเดือย สันอับเรณูกลมขนาดเล็กสีเหลืองสด ออกดอกตั้งแต่เดือน มีนาคม-พฤศจิกายน
สภาพพื้นที่ที่เหมาะสมและการขยายพันธุ์ ชอบดินอุดมสมบูรณ์ด้วยอินทรีวัตถุ ร่วน ระบายน้ำได้ดี ปริมาณน้ำพอเพียงถึงชุ่มชื้น แสงแดดรำไรในฤดูร้อนและเต็มวันในฤดูหนาว อุณหภูมิระหว่าง 10-
การขยายพันธุ์ นิยม แยกหน่อ
บันทึกผู้ถ่ายและผู้เขียน
เป็นดอกไม้ที่มีขนาดใหญ่ กลีบเลี้ยงของดอกสีสวยส้มสดๆ ใบเขียวใหญ่ สามารถปลูกเป็นแปลง หรือลงกระถาง ปลูกได้ทั้งในที่ร่มใต้เงาไม้หรือในห้องปรับอุณหภูมิ ปลูกเป็นไม้ตัดดอกขายได้ดี พบเห็นทั่วไปในป่าที่ค่อนข้างชื้น สองข้างทางจากแม่สอดถึงแม่ฮ่องสอนพบเห็นทั่วไป แต่ที่อุทยานแห่งชาติน้ำตกพาเจริญ อ.พบพระ จ.ตาก ปลูกประดับไว้หน้าน้ำตกปริมาณมากพอควร ให้ภาพที่สวยงามและปลูกครั้งเดียวก็ขยายพันธุ์มากขึ้นไปตามเหง้าใต้ดินที่ไหลไปตามธรรมชาติ (ปล.ถ้าถ่ายรูปดอกกระเจียวส้มได้ใหม่จะเอามาโพสท์แทนจ้า)