เวียนเทียน
พอแพง เรื่อง//นิวัตร เปาอินทร์//ภาพ
เทศกาลวิสาขบูชาเพิ่งผ่านไปไม่นานก็เลยขอนำเสนอพิธีกรรมที่สำคัญในช่วงนี้กันนะคะ นั่นคือ การเวียนเทียน
เวียนเทียนรอบโบสก์วันวิสาขบูชา
เวียนเทียน ตามความหมายในพจนากรมฉบับราชบัณฑิตยสถานให้ไว้ว่า อาการถือดอกไม้ธูปเทียนเดินประทักษิณสิ่งที่เคารพ เช่น เวียนเทียนรอบพระอุโบสถวันวิสาขบูชา , ยกแว่นที่จุดเทียนติดไว้วักเข้าหาตัว ๓ ครั้ง แล้วโบกควันออก และส่งต่อให้คนอื่นเวียนไปโดยรอบสิ่งที่ทำขวัญ
การเวียนจึงพอจะอนุโลมแบ่งเป็น ๒ ลักษณะ คือ
๑.พิธีเวียนเทียน อันเป็นพิธีกรรมทางพุทธศาสนา ตามประเพณีเดิมกำหนดมีพิธีเวียนเทียนในวันสำคัญทางพุทธศาสนา ๓ วัน คือ วันวิสาขบูชา วันอัฏฐมีบูชา และวันมาฆบูชา ต่อมาเพิ่มการเวียนเทียนในวันอาสาฬหบูชาขึ้นอีกหนึ่งวัน โดยมีดอกไม้ ธูป เทียน เป็นเครื่องสักการะ
ก่อนพิธีเวียนเทียนมักนัดเวลารวมกันเพื่อประกอบพิธีร่วมกัน โดยมากนิยมเวลาพลบค่ำ แต่ก็มีหลายแห่งกำหนดเวลาแล้วแต่สะดวก ใครมาถึงเมื่อไหร่ก็เดินเวียนเมื่อนั้น ถือใจศรัทธาเป็นสำคัญที่สุด
พิธีกรรมก่อนเวียนเทียนก็แตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น โดยมากกล่าวบูชาพระรัตนตรัยก่อน แล้วถือดอกไม้ ธูป เทียน ลักษณะพนมมือเดินเวียนรอบสิ่งเคารพ เช่น โบสถ์ วิหาร เจดีย์ พระพุทธรูปเป็นต้น โดยเดินเวียนไปทางขวา ไปครบ ๓ รอบ เชื่อว่าเป็นมงคล หมายถึงแก้ว ๓ ประการ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
ขณะเดินเวียนเทียน บางท้องถิ่นเดินเงียบ ๆ ทำใจเป็นสมาธิระลึกถึงพระพุทธคุณ พระสังฆคุณ พระธรรมคุณ แต่บางท้องถิ่นอาจมีสวดบทพุทธคุณ ธรรมคุณ สังฆคุณ หรืออื่น ๆ ไปด้วย
๒. เวียนเทียนในพิธีพราหมณ์ มีมาแต่โบราณเป็นการเวียนเทียนในพิธีมงคล เช่น การทำขวัญ สู่ขวัญ พิธีโกนจุก พิธีเวียนเทียนพระภิกษุใหม่ เป็นต้น โดยมีหมอพิธี หรือพราหมณ์เป็นผู้ทำพิธี อาจแตกต่างกันบ้างในแต่ละท้องถิ่น แต่ที่คล้ายกันคือ หมอพิธี หรือพราหมณ์ผู้ประกอบพิธีกล่าวสวดแล้วจุดเทียนทำการเวียนเทียนก่อนแล้วส่งต่อให้ผู้ร่วมพิธีที่นั่งล้อมเป็นวงอยู่ทำการเวียนเทียนส่งต่อ ๆ กันให้เวียนทุกคนจนครบกลับมาหาหมอพิธี (การเวียนโดยประคองเทียนวนขึ้นลงสามรอบใช้มือขวาป้องเทียนเข้ามณฑลพิธี) การส่งต่อต้องส่งให้คนที่อยู่ทางซ้ายของตน(อาจแตกต่างในบางท้องถิ่น) เมื่อเวียนจนครบเทียนกลับมาถึงหมอพิธี จะเป่าเทียนดับให้ควันถูกตัวคนที่เป็น เจ้าของขวัญหรือนาค ที่นั่งอยู่กลางวง(มณฑล)พิธีนั้น
วัตถุประสงค์การเวียนเทียนเป็นการอวยชัยให้พรนั่นเอง
๐๐๐๐๐