พระปฐมเจดีย์ นครปฐม
“พอแพง”
พระปฐมเจดีย์ เป็นปูชนียสถานสำคัญทางพระพุทธศาสนาที่พุทธศาสนิกชนเลื่อมใสศรัทธาสืบต่อกันมายาวนาน และเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดนครปฐม เชื่อว่าเป็นเจดีย์องค์แรกที่สร้างขึ้นในประเทศไทย สันนิษฐานว่าสร้างในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราชแห่งอินเดีย
ลักษณะองค์พระเจดีย์เดิมเป็นสถูปกลม รูปทรงคล้ายบาตรคว่ำ ซึ่งเป็นนรูปแบบของเจดีย์ที่พระเจ้าอโศกมหาราชโปรดให้สร้างขึ้นในประเทศอินเดีย สูง ๑๔ วา ๒ ศอก ฐานที่ตั้งสูงประมาณ ๔-๕ วา รวมแล้วสูงจากพื้นดินถึงยอด ๑๘ วา ๒ ศอก
สมัยนั้นพระเจ้าอโศกมหาราช(พ.ศ.๒๑๘-๓๐๐)ทรงเลื่อมใสในพุทธศาสนามาก ได้ทรงส่งพระอรหันต์ออกเผยแพร่พระพุทธศาสนายังประเทศต่าง ๆ จำนวนมาก และในดินแดนสุวรรณภูมินี้มีพระโสณเถระ และพระอุตรเถระเป็นผู้นำมา จุดแรกคือ นครปฐมที่ได้สร้างพระปฐมเจดีย์ขึ้นเพื่อบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ
พระปฐมเจดีย์ทรุดโทรมลงตามกาลเวลาจึงมีการปฏิสังขรณ์มาหลายครั้งหลายยุคสมัยจนถึงพ.ศ. ๒๓๙๖ รัชกาลที่ ๔ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงโปรดให้ก่อสร้างพระเจดีย์องค์ใหญ่ทรงลังกาหุ้มพระเจดีย์องค์เดิม ให้มีพุทธบัลลังก์ฐานสี่เหลี่ยมซ้อนระฆัง มียอดนพศูลมหามงกุฎสวมไว้
พระเจดีย์องค์ใหม่สูง ๑๒๐.๕ เมตร ฐานโดยรอบยาว ๒๓๕.๕ เมตร มีวิหารทิศทั้งสี่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญ มีหอระฆังรายรอบด้านละ ๖ หอ รวม ๒๔ หอ งานปฏิสังขรณ์นี้ทำต่อเนื่องถึงรัชกาลที่ ๕ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้สั่งกระเบื้องเคลือบสีทองมาจากเมืองจีนมาประดับ ทรงเสด็จมายกยอดพระปฐมเจดีย์เมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๓
ในสมัยรัชกาลต่อ ๆ มายังมีการปฏิสังขรณ์ อีกหลายครั้งมีการสร้างวิหาร และพระอุโบสถ เพิ่มเติม จนกระทั่งปัจจุบันเป็นพระปฐมเจดีย์ที่สวยเด่นงามสง่าทรงค่าแห่งสยามดั่งที่เห็น.