หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
แสนสงสารเจ้านกกระจาบทองสุดหล่อ
โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ได้เวลาที่ต้องตามล่าถ่ายรูปเจ้านกกระจาบทองแล้ว ด้วยความเป็นห่วงว่า ปีนี้จะมีลูกนกกระจาบทองในมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน ต้องตายซ้ำซากจากความสะเพร่า และคำสั่งที่ไม่เคยลงไปดูหน้างาน จนลูกนกกระจาบทองต้องล้มตายไปมากมายหลายชีวิต เส้นทางที่เคยเกิดโศกนารถกรรมอยู่ที่ถนนเส้นเลียบกำแพงด้านหน้ามหาวิทยาลัย คู่ขนานกับถนนมาลัยแมนซึ่งสองสามปีที่ผ่านมามีนกกระจาบทอง "โง่" ไปทำรังกับต้นโสนและธูปฤาษี ริมคลองใกล้แปลงนาที่ต้องปลูกกันใหม่ทุกปี
ดูซิเจ้านกกระจาบทองตัวผู้ หล่อเหลาไม่น้อย
ปีที่แล้วก็ยังมีหลงไปทำรังตามต้นธูปฤาษี แต่มีไม่กี่รัง ส่วนใหญ่เจ้านกกระจาบทองเขาฉลาดขึ้น ประสบการณ์ตายยกรังของลูกๆทำให้เขารู้ว่า ต้นโสนและธูปฤาษีริมคลองข้างแปลงนาหน้ามหาวิทยาลาลัยอันตราย เขาก็เลยไปทำรังกันบนกิ่งมะขามเทศ ซึ่งจะไม่ถูกรถตัดหญ้าบ้าเลือดลุยตัดเหมือนต้นโสนและธูปฤาษี เห็นดังนั้นแล้ว ผมก็เลยรู้สึกสบายใจไปอีกเปลาะหนึ่ง
สุดหล่อแต่บ่...ท่าเลย เขาละ"ผู้ถูกเลือก"
ผมตระเวณดูทั่วมหาวิทยาลัยหลายจุด ก็ได้พบว่าเจ้านกกระจาบทองสุดหล่อด้วยว่าเจ้าตัวผู้เมื่อใกล้เวลาผสมพันธุ์เขาจะเปล่งประกายขนสีทองเหลืองอร่ามงดงามนัก เป็นเจ้าเงาะถอดรูปทองออกมาล่อสาวๆก็ว่าได้เลย เขาหันไปทำรังแถวต้นมะขามเทศกันทั่วไป เช่นแถวริมคลองข้างแปลงนาหน้ามหาวิทยาลัย ต้นมะขามเทศทุ่งโล่งฝั่งตรงข้ามโรงเรียนสาธิตเกษตร และริมคลองหน้ามหาวิทยาลัยแถวๆสนามฟุตบอลใหม่
เห็นนะครับ เขาต้องถักทอรังรอ
แต่เมื่อผมต้องเฝ้าดูพฤติกรรมเจ้านกกระจาบทองละเอียดมากขึ้น ก็ยิ่งได้เห็นวิถีชีวิตของเขาอย่างใกล้ชิด ขนาดจ้องถ่ายรูปห่างจากรวงรังที่เขากำลังถักทออยู่บนต้นมะขามเทศเพียง 5-8 เมตรเท่านั้น เขารู้ว่าผมไม่มีอันตรายอะไรสำหรับเขา เขาก็ยังดำเนินวิถีชีวิตไปตามร่องรอยที่เขาเคยทำ แต่สำหรับผมแล้ว รู้ว่าเจ้านกกระจาบธรรมดานั้น นกตัวผู้ต้องถักทอรวงรังไว้รอเจ้าสาว ปีต่อปี ซึ่งเป็นรวงรังที่ใหญ่และพิศดารมากๆ ก็เลยสงสารชะตาชีวิตเจ้านกกระจาบตัวผู้ธรรมดานัก
เขาต้องบินไปฉีกหญ้าให้เป็นเส้นเล็กๆมาทำรัง
ครั้นมาตามเฝ้าเจ้านกกระจาบทองสุดหล่อ หัวสีเหลืองทองอร่ามลามลงมาจนถึงคอและใต้ปีก เป็นนกกระจาบทองตัวผู้ที่สวยมากๆ ผมเห็นเขาใช้เศษหญ้าและฟางข้าวเส้นเล็กๆ มาถักเชื่อมกับกิ่งมะขามเทศ วางโครงร่างเป็นรังขนาดกำลังเหมาะกับขนาดตัวนกกระจาบทอง ซึ่งมีขนาดเล็กกว่านกกระจาบธรรมดาเกือบครึ่งหนึ่ง เขาถักไปเพียงโครงร่าง แล้วก็เพียรพยายามถักทีละนิดๆ
เห็นความพยายามของพี่ไหม?
เขาไม่ได้ขี้เกียจหรอกครับ แต่ว่าเขาต้องรอนกระจาบทองตัวเมีย ตัวไหนก็ได้ เพราะว่านกกระจาบไม่จับคู่ใครคู่มัน ในแต่ละปี นกกระจาบทองตัวผู้จะต้องถักทอรังไว้รอเจ้านกตัวเมีย ว่าปีนี้ จะมีนกตัวเมียมาร่วมหอลงโรงหรือไม่ บนต้นมะขามเทศต้นเดียวจึงมีรังที่เริ่มถักอยู่หลายรัง นกตัวผู้ซึ่งมีสีเหลืองสวยๆก็จะเวียนกันบินไปถักรังใครรังมัน เวลาตัวเมียบินโฉบมาชมรังสักตัวหนึ่ง เจ้านกตัวผู้ก็จะบินกันเข้าไปแย่งเอาใจ หวังเสพย์สม
เหนื่อยนะ ร้อนนะ แต่พี่ก็จะทนเพื่อเธอ..ที่รักจ๋า
ในขณะเดียวกันก็จะจับกิ่งมะขามเทศอยู่ใกล้ๆ เพื่อรอให้นกกระจาบทองตัวเมียบินเข้ามาชมรังของเขา หากหล่อนถูกใจก็จะตกลงปลงใจยอมรับรักและร่วมกันสร้างรวงรังต่อไปจนเสร็จสิ้น นั่นแหละคือหล่อนยอมร่วมชีวิตคู่สำหรับปีนี้ ปีหน้าหล่อนก็จะเลือกคู่ผัวเมียตัวใหม่ที่สร้างรังได้ถูกใจหล่อน หรือไม่ก็หล่อนแก่เกินแกงจนไม่มีนกกระจาบตัวผู้ตัวไหนใส่ใจแล้ว แต่ไม่ว่าหล่อนจะแก่หงำเหงือกเพียงใด วิถีชีวิตนกกระจาบทองก็ให้โอกาสตัวเมีย "เลือก" ตัวผู้ใหม่ได้ทุกปี ๆ
การเริ่มต้นก็แสนยาก จะถูกใจหล่อนสักตัวหนึ่งไหม?
ซึ่งวงจรชีวิตเช่นนี้แตกต่างจากมนุษย์อันประเสริฐชนิดพลิกฟ้าถล่มแผ่นดินกันเลยทีเดียวเชียว ผู้หญิงในโลกมนุษย์เป็น "ผู้ถูกเลือก" แต่ในโลกของเจ้านกกระจาบธรรมดาและนกกระจาบทอง นกกระจาบตัวเมียได้สิทธิพิเศษเป็น "ผู้เลือก" ต่อไปนี้ หากเจ้าตัวดีที่บ้านไม่ดี ก็อาจจะมีบรรดาสุภาพสตรีอธิษฐานกันบ้างว่า ชาติหน้าขอให้ไอ้เหี้.......ไปเกิดเป็นนกกระจาบธรรมดาหรือนกกระจาบทอง "ตัวผู้" จะได้รู้ซึ้งเสียบ้างว่า เวลาถูกเลือกนั้นเธอจะรู้สึกอย่างไรบ้าง ชิมิ ชิมิ
สาวเจ้ามาเยือนแล้วยลยินไหมหนอ..แต่ผมเห็นหล่อนบินหนีไปทันทีที่นกตัวผู้บินเข้ามาใกล้
เมื่อปีที่แล้ว ผมเห็นรังนกกระจาบทองที่สร้างไม่เสร็จ ปล่อยทิ้งร้างอ้างว้างโดยที่ผมไม่รู้เลยว่านั้นน่ะหอรักหอร้างของเจ้านกกระจาบทองตัวผู้ แต่เมื่อปีนี้ผมเฝ้าห่วงอย่างหนึ่งก็กลับมาได้รู้เรื่องลึกอีกอย่างหนึ่ง ไอ้ที่ผมเคยกล่าวว่า ยังไงก็ไม่ขอเกิดเป็นเจ้านกกระจาบธรรมดาตัวผู้ มาปีนี้ผมก็คงต้องอธิษฐานอีกครั้งว่า ผมจะไม่ขอเกิดเป็นนกกระจาบทองตัวผู้ด้วยเหมือนกัน
เขามองเมียงรวงรังอย่างกังขา ผมผิดอะไร รังไม่สวยหรือ? จะเป็นหอรักหอร้างไหมเนี่ย
เหตุผล ผมไม่ชอบร้องเพลงหอรักหอร้างของพี่ทนงศักดิ์ ภักดีเทวา เลย มันร้องยาก มันเศร้าซึ้งซึมลึก และมันทำลายศักดิ์ศรีความเป็นลูกผู้ชายหมดสิ้นกัน
"ดึกดื่นตื่นตาอกผวาครวญ เห็นห้องให้หวลครวญคร่ำอาลัย สายลมโชยกระซิบร่ำไห้ ห้องหอเรือนใจไร้เทวีเคียงครอง"..................................ใครไม่เศร้าก็ลองไปนั่งดูเจ้านกกระจาบทองตัวผู้ที่ถักรังรอ แต่พอตัวเมียบินโฉบมาชมแล้วก็บินหนีไปทันที ผมเห็นเจ้านกตัวผู้บินไปเกาะกิ่งมะขามเทศอีกกิ่งหนึ่งอย่างกับหมดเรี่ยวแรง ดูมันเศร้าจับใจ
รังนี้ได้มีคู่ตุนาหงัน เขาก็จะช่วยกันสร้างจนเสร็จเช่นนี้
แต่ยังไงก็ตาม ในปีนี้ผมต้องขอชม เจ้านกกระจาบทองในมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน ที่ฉลาดขึ้นกว่าทุกปี ลูกหลานเหลนของเธอจะได้ไม่ต้องมาสังเวยชีวิตกับคนมีอำนาจแต่บ้า สั่งฆ่าไม่ดูตาม้าตาเรือ อีกไม่นาน เจ้านกกระจาบทองอาจจะฉลาดจนได้ปริญญาเอกทั้งๆที่เป็นเพียงสัตว์โลกน่ารักๆ ตัวหนึ่งที่มีวิถีชีวิตแสนเศร้า (เฉพาะตัวผู้)
ต้นมะขามเทศช่วยชีวิตนกกระจาบทอง
ผลพวงจากการเฝ้านกกระจาบทองทำรัง ซึ่งมีต้นมะขามเทศช่วงเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคมกำลังมีฝักแก่จัดพอดี นกหลายชนิดบินมากินเป็นอาหาร แต่ผมไม่รู้ว่าระหว่างมะขามเทศมันกับมะขามเทศฝาดนั้น นกเขาแบ่งแยกเรื่องกินกันหรือไม่
สำหรับผมแล้ว ถ้าต้นไหนรสมัน ผมก็จะช่วยแย่งนกกินอีกแรงหนึ่งทุกที แต่แม้ต้นไหนมีรสฝาด ผมก็เก็บมาบ้าน ใส่ในแกงส้มปลาช่อนทอด อร่อยครับ มะขามเทศฝาดเมื่อต้มจนสุกจะมีรสหวานมัน เปรมผมไปซิครับ
อาหารตำรานี้ แม่ผมทำให้กินมาตั้งแต่เด็กๆ จนเดี๋ยวนี้ผมแก่แล้ว(63ปี) ผมก็สืบสานตำราอาหารข้างรั้วของแม่อย่างเต็มภาคภูมิครับ
อ้อ พอถึงช่วงดอกโสนบานเช้า ผมก็จะไปเด็ดมาลวกจิ้มน้ำพริกดอกโสนตำรับของแม่อีก ไชโย