พระนารายณ์ราชนิเวศน์ ถ้ำเสือแหล่งซ่อนเขี้ยวเล็บเมืองสยาม โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ

พระนารายณ์ราชนิเวศน์ ถ้ำเสือซ่อนเขี้ยวเล็บเมืองสยาม

โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ

               กงกำกงเกวียนก่อเกิดทุกชนชั้น ครั้งเมื่อพระเจ้าปราสาททองทรงตกอยู่ในฐานะ พระองค์ไล พระองค์น่าจะต้องทนช้ำกล้ำกลืน ขมขื่นกับชะตากรรม แต่แล้ว เมื่อราชโอรสของพระองค์ พระนารายณ์ได้ครองราชสมบัติเป็นพระเจ้าแผ่นดิน พระองค์เสือก็ได้ตกอยู่ในชะตากรรมเดียวกัน เพียงแต่น่าฉงนว่า ทำไมพระนารายณ์มหาราชจึงต้องเสด็จนิวัตรพระนครไปยังลพบุรี ไปเที่ยวชมพระนารายณ์ราชนิเวศน์ ทั้งที ไปให้ได้เรื่องมาคุยกัน

           ผมไปลพบุรีด้วยรถยนต์มาหลายครั้งหลายหน ไปจนแทบจำได้ว่าตรงไหนเป็นอะไร จะไปดูอะไรที่ไหนดี จะไปกินอะไรที่ไหนอร่อย และจะไปนอนที่ไหน บรรยากาศดีแตราคาถูกแสนถูก ด้วยว่าผมเคยเป็นที่ปรึกษาสวนป่าไม้สัก และเคยมีที่ดินปลูกป่าไม้สักเป็นของครอบครัว ผมก็เลยไปทั้งงานพิเศษนอกหน้าที่และหน้าที่หัวหน้าครอบครัว จึงต้องไปไร่แทน ร้อนๆๆ ก็ต้องทนๆๆ

           พระนารายณ์ราชนิเวศน์ก็เคยไป แต่ไปแล้วบอกตามตรง ถ่ายรูปอิฐหักพัง และกำแพงที่เหลืออยู่ ไม่ได้ฟังเรื่องราวที่น่าสนใจจากมัคคุเทศก์แต่อย่างใด จนเมื่อไม่นานมานี้เกษียนราชการ ขายป่าไม้สักไปหมดแล้ว เงินก็แบ่งกันใช้หมดแล้ว  ได้ทีว่างๆๆ ก็เลยนั่งรถไฟไปเที่ยวตามประสาคนแก่เกินแกง เช้าตรู่จึงไปซื้อตั๋วรถไฟไปลพบุรี ลดครึ่งราคาสำหรับคนแก่ด้วย วุ๊ยๆๆ ถูกจัง

           ผ่านความวุ่นวายที่หัวลำโพงไปด้วยดี ว่ากันตามจริง อันความวุ่นวายที่เห็นนั้นมันคือชีวิตจริงของคนรากหญ้าไทยๆ และฝรั่งแบกเป้มาเที่ยว ดูเพลินดีจะตายไป นั่งรถไฟเมื่อได้เวลารถเคลื่อนขบวน ผมตื่นเต้นตามประสาคนแก่ที่เคยตัว เคยได้รับการเอาใจ แต่มาคราวนี้ผจญเดี่ยว ไปคนเดียวบนรถไฟไทยเสียด้วย แหม.ถ้าเป็นสมัยก่อนนั้นต้องบอกว่า ตะลุยเดี่ยว(Lone Ranger)เชียวแหละวุ๊ย!! เสี่ยงกับรถไฟตกราง เสี่ยงกับรถไฟดีเลย์

            เบาะที่นั่งปลอดแมลงสัตว์กัดต่อย ลมพัดผ่านหน้าต่างพรั่งพรู เย็นๆร้อนสลับกันไป กลิ่นอันไม่พึงประสงค์จากสุขาลอยมาเป็นครั้งคราว เพื่อนร่วมเดินทางดูเนือยๆ ไม่ตื่นเต้นยังกับโฆษณาในทีวีเลย เสียงล้อเหล็กกระทบรางเหล็กดังฉึกฉัก ฉึกฉัก ผมยืนบ้างนั่งบ้างเพื่อดูนอกรถไฟซึ่งบรรยากาศบนเส้นทางแตกต่างกันไปบ้าง เหมือนๆกันบ้าง แต่ก็อยากดู 

            ใกล้ 11 โมง ถึงสถานีรถไฟลพบุรี ผมรีบก้าวลงพร้อมเป้สะพายหลัง ใช้บรรจุกล้องดิจิตอลขนาดเล็ก น้ำเปล่า 1 ขวด โผล่พ้นตัวสถานีก็เจอกับแดดแผดเปรี้ยง ผมนั่งรถสามล้อไปยังพระนารายณ์ราชนิเวศน์ มองทางโน้นที มองทางนี้ที จำได้บ้างเป็นบางจุด ก็ไม่ได้มานั่งเฝ้านักร้องนานแสนนาน ก็ลืมไปบ้าง รถสามล้อจอดฉึกหน้าประตูพระนารายณ์ราชนิเวศน์พอดี

             "ถุงแล้วลุง" สารถีสามล้อบอกกล่าว  

            ด้วยบัตรเบ่ง เกษียนราชการแล้ว เกิน 60 ปี ฟรี ผมถ่ายรูปไปเรื่อยๆ อาคารพระราชวังเก่าแก่กว่า 345 ปีเช่นนี้ ต้องได้รับการบูรณะปฏิสังขรณ์แน่นอน ดูดีเอี่ยมเลี่ยมเร้ไปหมด 

            ภูธร  ภูมะธน ประธานชมรมอนุรักษ์โบราณวัตถุและสิ่งแวดล้อม ลพบุรี กล่าวว่า การบูรณะครั้งนี้เป็นความอัปยศใหม่ ไม่ใช่การบูรณะใหม่ ด้วยว่า ได้มีการสกัดลวดลายปูนปั้นเก่าทิ้งจนเกลี้ยงแล้วโบกทับ ทำลายศิลปะกรรมเก่าแก่สิ้นเชิง

            มิน่า กำแพงพระนารายณ์ราชนิเวศน์ถึงดูใหม่เอี้ยมเฟี้ยมทีเดียวเชียวเนาะ 

           ดั้งเดิมทีเดียว เมืองลพบุรีเจริญรุ่งเรื่องมาก่อนตั้งแต่สมัยทวาราวดี(ศตวรรษที่ 12-16) ภายใต้อิทธิพลขอม ต่อมาราวๆศตวรรษที่ 16-18 เป็นสมัยลพบุรีเรื่องรุ่งพุ่งแรง ต่อเมื่อปีพ.ศ.1893 พระเจ้าอู่ทองตั้งพระนครศรีอยุธยาเป็นราชธานี นครละโว้ถูกลดฐานะเป็นเพียงเมืองลูกหลวงเท่านั้น สิ่งก่อสร้างมากมายที่พบเป็นโบราณวัตถุส่อสำแดงว่าเป็นจริงเช่นพระปรางค์สามยอด 

           ปีพ.ศ.2199 สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงขึ้นครองราชย์สมบัติเป็นสมเด็จพระบรมรามาธิบดีที่ 3 ราชวงศ์ปราสาททอง กษัตริย์องค์ที่ 27 แห่งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี  ทรงครองราชย์เมื่อพระชนมายุ 25 พรรษา จนถึง 56 พรรษาก็เสด็จสวรรคต  ครองราชย์ยาวนานถึง 32 ปี พระองค์ทรงเป็นพระโอรสองค์หนึ่งของพระเจ้าปราสาททอง

            ปีพ.ศ.2209 ทรงโปรดให้สร้างพระนารายราชนิเวศน์ขึ้น ในพื้นที่ 41 ไร่ ด้านตะวันออกหันหน้าเข้าตัวเมือง ด้านตะวันตกติดแม่น้ำลพบุรี ด้านทิศใต้และทิศเหนือติดชุมชน ปัจจุบันนี้คือ ตั้งอยู่ที่ ถนนสรศักดิ์ ตำบลท่าหิน อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ล้อมรอบด้วยกำแพงสูงมีป้อมโค้งแหลม 7 แห่ง  ประตูมี 11 ประตู ภายในกำแพงเจาะช่องตั้งตะเกียงให้แสงสว่าง

           พระนารายณ์ราชนิเวศน์ ประกอบด้วยพระราชวังชั้นในได้แก่ พระที่นั่งสุทธาสวรรค์ เป็นที่ประทับเพียงองค์เดียว  ชั้นนอกประกอบด้วย อ่างเก็บน้ำซับเหล็ก สิบสองท้องพระคลัง ตึกพระเจ้าเหาอันเป็นหอพระประจำพระราชวัง ตึกรับรองคณะทูตจากประเทศต่างๆ และโรงช้างหลวง และชั้นกลางเป็นพระที่นั่งจันทรพิศาล และหอประชุมองคมนตรี  นอกจากนี้เป็นพระที่นั่งที่สร้างขึ้นสมัยพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4  

            กงกำกงเกวียนเริ่มต้นเมื่อ  ในประวัติศาสตร์กล่าวว่า  พระเอกาทศรถเกิดเรือล่มที่บ้านบางเลน(แถวๆบางปะอิน) จึงขึ้นไปอาศัยอยู่กับชาวบ้าน แล้วต้องชะตาได้หญิงสามัญชนคนหนึ่งชื่อ"อิน" แต่เมื่อเสด็จกลับพระราชวังพระนครศรีอยุธยา กลับทรงยกราชบุตรนอกสมรสให้เจ้าพระยาผู้หนึ่งทรงเลี้ยงดูแทน มิได้นำเข้าในวังในฐานะพระราชโอรสอีกพระองค์หนึ่ง  

             คนทั่วไปเรียกเด็กน้องคนนั้นว่า "พระองค์ไล" อันน่าจะเป็นที่รู้กันทั่วไปว่าแท้จริงเป็นลูกใคร เมื่อได้อายุสมควรก็สมัครเป็นมหาดเล็กจนเป็นที่โปรดปรานของพระเอกาทศรถยิ่ง ตำแหน่งก็ก้าวหน้าโดยลำดับ ถึงขั้นเจ้าพระยา ส่วนพระราชโอรสของพระเจ้าเอกาทศรถก็เติบใหญ่ขึ้น ครั้นสิ้นพระเอกาทศรถพระราชโอรสในบัลลังก์ก็ได้ทรงขึ้นครองราชสมบัติตามกฎมณเฑียรบาล พระองค์ไลก็ยังเป็นเจ้าพระยาผู้มากบารมีอยู่เช่นเดิม

             แต่ด้วยความหวาดระแวงของพระเจ้าแผ่นดินองค์ใหม่ ประกอบกับเหล่าขุนนางยุแยงตะแคงรั่ว จึงคิดจะลอบฆ่าเสีย นั่นเองที่ทำให้ พระองค์ไล หรือเจ้าพระยาคนสำคัญตัดสินใจ ยึดราชบัลลังก์แล้วปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระเจ้าปราสาททองเสียงเอง   

            ครั้นพระเจ้าปราสาททองทรงครองราชย์ก็ได้มีพระราชโอรสองค์โตเป็นพระเจ้าฟ้าไชย มีพระราชโอรสองค์ถัดมาเป็นพระนารายณ์ กับพระนางสิริธิดา  ต่อมาพระเจ้าฟ้าไชยขึ้นครองราชย์แล้ว สมเด็จพระศรีสุธรรมราชาพระเจ้าอาได้ร่วมกับพระนารายณ์ยึดบัลลังก์จากพระเจ้าฟ้าไชย พระเชษฐาของพระองค์(นารายณ์) แต่แล้วชั่วเวลา 2 เดือนเศษ พระนารายณ์ก็ทรงยึดบัลลังก์จากพระศรีสุธรรมราชา แล้วเสด็จขึ้นครองราชย์เสียเอง            

            เมื่อครองราชย์แล้ว พระนารายณ์ได้ทรงแผ่อำนาจไปยังกรุงเชียงใหม่ จิตตะกอง สิเรียม ย่างกุ้ง แปร ตองอู หงสาวดี ด้วยเหตุนั้นพระองค์จึงทรงได้พระชายาเป็นเจ้าหญิงจากเชียงใหม่  แต่ไม่ทราบด้วยเหตุใด หรือด้วยกงกำกงเกวียน พระนารายณ์มหาราชกลับพระราชทานแม่ติดลูกให้เป็นเมียของพระเพทราชา พระองค์เสีอ จึงตกอยู่ในสถานะโอรสนอกบัลลังก์เฉกเช่นพระองค์ไล

             ต่อมาพระเจ้าเสือ(เกิดปีขาล) ได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็ก พระนารายณ์ก็ทรงโปรดปรานมากจนได้เป็นขุนหลวงสรศักดิ์ ต่อมาเมื่อพระนารายณ์เสด็จสวรรคต พระเพทราชาและพระเจ้าเสือจึงได้ยึดพระราชบัลลังก์จากพระศรีศิลป์(โอรสในบัลลังก์ของพระนารายณ์) พระเพทราชาขึ้นครองราชย์แล้วทรงแต่งตั้งขุนหลวงสรศักดิ์เป็นพระมหาอุปราช หลังจากพระเพทราชาสวรรคต พระเจ้าเสือจึงได้ขึ้นครองราชย์ เป็นพระสรรเพชญที่ 8 เมื่อปีพ.ศ.2246 ถือเป็นราชวงศ์บ้านพลูหลวง แต่ทรงครองราชย์เพียง 5 ปีก็สวรรคต  

            กงกำกงเกวียนตรงไหนหรือ ก็ตรงที่พระเจ้าเอกาทศรถได้ทรงทอดทิ้งพระเจ้าปราสาททอง แต่ด้วยบุญญาบารมีได้ส่งให้พระองค์ได้ขึ้นเถลิงราชสมบัติ ครองแผ่นดินด้วยความยิ่งใหญ่ เฉกเช่นเดียวกับพระนารายณ์มหาราชที่ทรง(ไข่ทิ้ง)ได้เสียเป็นเมียผัวกับเจ้าหญิงจากนครเชียงใหม่ แต่กลับเล็งเห็นเป็นนางลาว จึงทรงถวายให้เป็นเมียพระเพทราชา ข้าราชบริพารคนสำคัญ กลายเป็นผู้ฟูมฟักพระเจ้าเสือให้เติบใหญ่ และในที่สุดก็ได้ขึ้นครองราชย์เช่นกัน 

พระปรางค์สามยอด อิทธิพลขอมโบราณ

            เรื่องเช่นนี้เป็นกฤษฎาภินิหารอันบดบังบ่มิได้ แม้นเป็นไพร่สามัญชนเมื่อถึงช่วงห้วงเวลาที่จำต้องเปล่งประกายตามใบบุญที่ได้สั่งสมมาแต่ชาติปางก่อน ก็กลับได้ดลบันดาลให้ได้ทรงผงาดขึ้นจนหยุดยั้งบ่มิได้ พระเจ้าปราสาททองเคยก้มหน้ารับกรรมเช่นไร พระเจ้าเสือก็ทรงได้รับกรรมเช่นนั้น พระราชโอรสในบัลลังก์ของทั้งพระเอกาทศรถและพระนารายณ์มหาราช มิได้ทรงเป็นกษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่แต่อย่างใดเลย ไม่สมพระราชหฤทัยที่อุตสาห์กันโอรสพระองค์อื่นๆออก

วานรหรือลิง ซุกซนและชอบกัด ระวังๆๆ

            ขยับหัวเรื่องไว้ข้อหนึ่งว่า "เพียงแต่น่าฉงนว่า ทำไมพระนารายณ์มหาราชจึงต้องเสด็จนิวัตรพระนครไปยังลพบุรี" ทั้งที่ พระนครศรีอยุธยาในวาระนั้นเจริญรุ่งเรืองเหลือพรรณนา มีการค้าที่ก้าวหน้า มีชาวต่างชาติเป็นคู่ค้าที่สำคัญ มีเรือสำเภาจากนานาประเทศเข้ามาค้าขาย มีเม็ดเงินหลั่งไหลเข้าท้องพระคลังมากมาย แต่ทำไมพระองค์กลับเสด็จเข้าไปอยู่ไกล และไม่เจริญเลย 

เพื่อนกัน เข้าใจกัน อยู่ร่วมกันได้

            ในเอกสารแจกกล่าวว่า พระองค์ทรงโปรดการล่าสัตว์ แต่แท้ที่จริงนั้นทรงหลีกเลี่ยงฝรั่งต่างชาติที่เข้ามาหาผลประโยชน์ต่างๆนานา แม้กระนั้นก็ทรงโปรด เจ้าพระยาวิชชาเยนทร์    ฝรั่งชาวกรีกที่เข้ามารับราชการจนได้ตำแหน่งสูงในราชสำนัก และค่อนข้างมีอิทธิพล  ฟอลคอนเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดการยึดราชบัลลังก์ของพระเพทราชา            

ถ้าลิงกัดต้องฉีดยารอบสะดือ 12 เข็ม กันเสี่ยง 

            ออกจากพระนารายณ์ราชนิเวศน์ ผมนั่งสามล้อวนไปในตลาดลพบุรี ได้เห็นซากเจดีย์เก่าๆอยู่ทั่วไป แม้อยู่กลางวงเวียนในเมือง และก็เลยไปชมพระปรางค์สามยอดอันเป็นร่องรอยทางประวัติสาสตร์ที่บ่งชี้ถึงยุคสมัยที่อิทธิพลขอมเรืองอำนาจ นอกจากนั้นยังได้ข้ามไปกราบศาลพระกาฬอันเป็นศาลเจ้าที่สถิตความศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองลพบุรี

            สามล้อ รีบปั่นไปส่งขึ้นรถไฟกลับกรุงเทพด่วน บ๊ายบาย ลาก่อน เมืองลิง เจ้าจ๋อจอมวุ่นวาย ต้องระวังแทบตาย ไม่เช่นนั้นก็จะยื้อแย่งแม้แต่กล้องของกินไม่ได้ โคตรๆ เลยไอ้ลิงเอ๋ย

            มีเรื่องราวการแก่งแย่งชิงดีชิงเด่นระหว่างเจ้าพระยาวิชาเยนทร์กับพระเจ้าเสีออีกมากมายหลายเรื่องล้วนสนุก แต่ต้องกลับไปเที่ยวตึกฟอลคอนอีกสักครั้ง ไม่งั้นไม่มีภาพประกอบเรื่องเล่า อิอิ ชิมิ ชิมิ