กลึงกล่อม
ชื่อพื้นเมือง กระทุ่มกลอง กระทุ่มคลอง กำจายไคร้น้ำ จึงกล่อม ช่องกลอง ชั่งกลอง
ท้องคลอง น้ำนอง น้ำน้อย ผักจ้ำ มงจาม มะจ้ำ
ชื่อวิทยาศาสตร์ Polyalthia suberosa (Roxb) Thwaites
ชื่อวงศ์ ANNONACEAE
สถานภาพ ไม้นอกประเภทหวงห้าม
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
ในประเทศ พบทั่วไปในป่าเบญจพรรณ พื้นที่โล่งบริเวณชายป่า ภาคตะวันตก ภาคกลาง
ในต่างประเทศ อินเดีย พม่า กัมพูชา ลาว ศรีลังกา มาเลเซีย ฟิลิปปินส์
ลักษณะทั่วไป
ต้นไม้ ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูง 2-5 เมตร ไม่ผลัดใบ เรือนยอดเป็นรูปรีหรือทรงกระบอก กิ่งแตกสลับเกือบเป็นชั้น ๆ เปลือกนอกสีน้ำตาลดำ แตกเป็นร่องตามยาวลำต้นหรือย่นเป็นสันนูน มักมีราดำด่างขึ้นตามผิว เปลือกในสีชมพูถึงแดง
ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับ ใบรูปขอบขนานหรือรูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน กว้าง 1.7-3.5 ซม. ยาว 5-10 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบสอบเบี้ยวเล็กน้อย ขอบใบเรียบหรือม้วนงอขึ้น แผ่นใบเกลี้ยง สีเขียวเข้ม เส้นแขนงใบข้างละ 9-12 เส้น ออกเรียงสลับ ปลายจดเส้นถัดไป ไม่ถึงขอบใบ เส้นย่อยสานกันเป็นร่างแห ก้านใบยาว 3-5 มม.
ดอก ออกเป็นดอกเดี่ยว ตามกิ่งหรือตรงข้ามใบใกล้ปลายกิ่ง กลีบเลี้ยง 3 กลีบ กลีบดอกเรียงเป็น 2 ชั้น ๆ ละ 3 กลีบ ก้านดอกยาว 1.3-3.2 ซม. ดอกบานเต็มที่กว้าง 1-1.6 ซม. ดอกมีสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอมอ่อนๆ
ผล ผลสดแบบมีเนื้อเมล็ดเดียว ออกเป็นผลกลุ่ม มีหลายผลอยู่บนแกนตุ้มกลม ก้านช่อผลยาว 3-5 ซม. ผลกลมขนาด 5-7 มม. ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีม่วงดำ
ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล มีดอกและผลเกือบตลอดปี
การขยายพันธุ์ เพาะกล้าจากเมล็ด
การใช้ประโยชน์
ด้านเป็นไม้ประดับ ปลูกเป็นไม้ให้ร่มเงาสำหรับบ้านขนาดเล็ก บังแดดตอนบ่ายให้กับ
ห้องทางด้านใต้หรือตะวันตก ลดค่าใช้จ่ายเรื่องเครื่องปรับอากาศได้มาก ผลสวยน่ารักดีและเป็นอาหารนกได้ ใช้พื้นที่ปลูก 2x2 เมตร ปลูกได้ในดินทุกสภาพยกเว้นดินใกล้น้ำกร่อยหรือน้ำเค็ม
ด้านเป็นพืชอาหาร ผลสุกกินได้ สัตว์ป่าชอบกิน
ด้านสมุนไพร สรรพคุณ
ใบและกิ่ง พบสาร suberosol มีฤทธิ์ต้านเชื้อโรคเอดส์ในหลอดทดลอง
รากและเนื้อไม้ แก้ไข้ แก้ร้อนใน ขับพิษ