ตันหยง

ตันหยง

        
     
ชื่อพื้นเมือง        -
ชื่อวิทยาศาสตร์   Caesalpinia coriaria Willd.
ชื่อวงศ์              LEGUMINOSAE CAESALPINIOIDEAE
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
     ในประเทศ  ปลูกกันทั่วประเทศ
     ในต่างประเทศ  อเมริกากลาง อินเดียตะวันตก อารูบา คูราเกา
ลักษณะทั่วไป
     ต้นไม้  ไม้ต้นขนาดเล็ก เรือนยอดเป็นพุ่มกว้าง กิ่งโน้มลงมาบ้าง ขี้โด่เด่บ้าง สูง 2-3 เมตร เปลือกนอกสีน้ำตาลแดง แตกตามยาวลำต้นเป็นร่องตื้น ๆ  เปลือกในสีเหลือง
     ใบ  ใบเป็นใบประกอบ แบบขนนกสองชั้น ใบแต่ละชุดออกเรียงสลับ ใบประกอบแต่ละชุดปลายคู่ มีใบย่อยออกตรงข้ามกัน 13-20 คู่ ใบย่อยรูปขอบขนานปลายมน โคนใบสอบเข้าเล็กน้อย แต่ละใบมีขนาดเล็กมาก เส้นก้านใบย่อยชัดเจน ก้านใบแต่ละชุดยาว 0.3-0.5 ซม.
     ดอก  ดอกขนาดเล็กสีขาวอมเหลือง กลิ่นหอมแรง ออกเป็นช่อกระจุกแน่น
     ผล  เป็นฝักบิดงอ สั้น ๆ
     ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล  ตลอดปี
     การขยายพันธุ์  เพาะกล้าจากเมล็ดหรือตอน
การใช้ประโยชน์
     ด้านเป็นสีย้อมผ้า
          ผล  ให้สีดำ และมีสารแทนนิน (Tannin) สูง
          เนื้อไม้และผล  (ฝัก) ให้สีย้อมผ้าสีเหลืองและสีแดง
     ด้านสมุนไพร สรรพคุณ
          ฝัก  แก้แผลเน่าเปื้อย
ข้อมูลการวิจัยที่สำคัญ
     สารเคมี
     aucubin; brasilein; brasilin; glutamic acid,  -methyl: ; hematoxylin; linoleic acid; malvalic acid; myristic acid; oleic acid; palmitic acid; pipecolic acid, 5-hydroxy: ; sterculic acid; tannin (5-23).
     ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา  ต้านแบคทีเรีย (24) ยับยั้ง lysosomal enzyme (2) ฆ่าหอย (25-26) ฆ่าอัลจี (27) ทำให้น้ำอสุจิจับตัวเป็นลิ่ม (28-29)
     การทดสอบความเป็นพิษ  พบว่าเมื่อฉีดสารสกัดเข้าช่องท้องหนูถีบจักร ขนาดที่ทำให้สัตว์ทดลอง ตายครึ่งหนึ่งคือ 250 มก./กก. (29)