มิติกัลยาณมิตรที่หลวงพี่โต้งถือปฏิบัติ
ธงชัย/เรื่อง นิวัตร/ภาพ
เมื่อได้รับนิมนต์ให้มาจำพรรษาที่วัดพระบรมธาตุดอยผาส้ม ซึ่งเป็นวัดร้างกลางป่าเขาลำเนาไพรที่เหลือร่องรอยเพียงพระธาตุเก่าแก่ รกเรื้อด้วยหญ้าและต้นไม้ปกคลุม สภาพของวัดตั้งอยู่บนยอดดอยสูงที่แวดล้อมด้วยชาวบ้านห่างไกลมากกว่า 5 กม. หลวงพี่โต้งต้องดำรงไว้ซึ่งความเป็นกัลยาณมิตรอย่างไร จึงได้รับความศรัทธามากมายจากทั่วสารทิศ วันนี้ หลวงพี่โต้งบูรณะพระบรมธาตุลุล่วงได้อย่างอัศจรรย์ ธรรมะอันเป็นคุณลักษณะแห่งกัลยาณมิตร 7 ประการเกี่ยวข้องอย่างไร
หลวงพี่โต้งตั้งคำถามกับตนเองว่า เราเป็นมิตรที่งดงามต่อเพื่อนหรือไม่ ซึ่งหมายถึงเพื่อนร่วมอุทร เพื่อนร่วมห้อง เพื่อนร่วมงาน เพื่อนร่วมหมู่บ้าน เพื่อนร่วมตำบล เพื่อนร่วมอุดมการณ์ เพื่อนร่วมชาติ เพื่อนร่วมสุข เพื่อนร่วมทุกข์ ไปจนถึงเพื่อนร่วมโลก ฯลฯ หลวงพี่โต้งจึงได้ถือหลักธรรมคำว่า
ปิโย หมายถึงเป็นที่รัก แต่การที่จะให้เกิดความรักจากผู้อื่นได้นั้น ต้องหฝึกหัดรักคนอื่นให้ได้เสียก่อน จึงได้ฝึกมองให้เห็นความดีของคนอื่นจนเห็นแจ้งประจักษ์แล้ว ก็เกิดเองโดยธรรมชาติ ใช่หรือม่
ครุ หมายถึงเป็นที่เคารพ ก็อย่างว่า อยากให้เขาเคารพนับถือก็ต้องยึดมั่นในหลักการและเหตุผล จนเป็นที่ประจักษ์แก่สาธารณชน หากใช้แต่หลักกูก็เห็นจะเป็นได้แค่อยากให้เขาเคารพ ใช่หรือไม่
ภาวนิโย หมายถึงเป็นที่ควรสรรเสริญ นำมาซึ่งความภาคภูมิใจ นั้นมิใช่เพียงรับคำเยินยอ หากแต่ต้องมองตนเองให้เห็นแล้วพัฒนาปรับปรุงแก้ไขตนเองอยู่เสมอ ใช่หรือไม่
วัตตา หมายถึงเป็นผู้ฉลาดพูด สามารถพูดให้เหตุให้ผล ให้คำแนะนำ ให้คำปรึกษาที่ดีได้ สร้างความรู้ความเข้าใจให้กับคนอื่นได้ ใช่หรือไม่
วจนักขโม หมายถึงมีความอดทนต่อถ้อยคำ อันเป็นคำพูด คำวิพากษ์วิจารณ์ การซักถาม คำล่วงเกิน โดยไม่เสียอารมณ์ ดำรงไว้ซึ่งความสงบนิ่งอย่างมีเมตตา เป็นมิตรที่วิจารณ์ได้ว่างั้น ใช่หรือไม่
คัมภีรัญจะ กะถัง กัตตา หมายถึงทำเรื่องยากให้เป็นเรื่องง่ายๆได้ ยกตัวอย่างเปรียบเทียบให้เห็นชัดเจนได้ง่ายๆ เป็นความสามารถในการชี้แจงเรื่องที่ลึกซึ้งได้ ใช่หรือไม่
โน จัฏฐาเน นิโยชะเย หมายถึงไม่ชักนำไปในทางเสื่อมเสีย อันอาจเป็นการกระทำที่สุ่มเสี่ยงต่อการถูกตำหนิติเตียนจากหมู่คณะ เสื่อมความน่าเคารพเชื่อถือลงไป ใช่หรือไม่
ธรรมะของการจะเป็นกัลยาณมิตรทั้ง 7 ประการนี้ ยากง่ายแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับว่า พื้นฐานความรู้ความเข้าใจและจิตใจของแต่ละบุคคล บางคนชื่นชอบแต่เรื่องภาวนิโย ชอบที่มีแต่คำสรรเสริญ แต่กลับมิได้ประพฤติปฏิบัติให้ควรแก่การสรรเสริญก็มี และมีมากเสียด้วย แต่ก็มีอีกไม่น้อยที่มักจะทนให้ใครมาวิพากษ์วิจารณ์ตนเองไม่ได้ อยากตอบโต้กลับในทันที มีให้เห็นในโลกวันนี้มากมาย แต่ในธรรมะ 7 ประการดังกล่าวนี้ หลวงพี่โต้งมองเห็นว่า "วจนักขโม" ยากยิ่งกว่าธรรมะข้อใดๆ
ทั้งเราและท่านทั้งหลายอ่านแล้วเข้าใจหรือไม่ว่า อยากให้เขารักก็ต้องรักเขาเสียก่อน อยากให้เขาเคารพนับถือก็ต้องถือปฏิบัติให้มีเหตุมีผล ไม่เอาแต่ใจตนเอง ความคิดของตนเอง เป็นใหญ่ ถ้าจะพูดไปแล้ว ทุกวันนี้มีทั้งในสื่อทุกประเภทที่พร่ำย้ำคำสอนแห่งธรรมะเหล่านี้ เพียงแต่ว่า จะมองเห็นหรือไม่ และ/หรือมองเห็นแต่ด้านฝ่ายตนเองแต่เพียงด้านเดียว ความไม่เป็นกัลยาณมิตรจึงเกิดแก่ตัวของผู้ที่ปฏิบัติเช่นนั้น
เมื่ออ่าน แล้วคิดตาม ก็เห็นแจ้งประจักษ์จริงตามธรรมะ 7 ประการโดยแท้ มิน่า โลกนี้จึงมีทั้งเพื่อนที่ดี และมีเพื่อนที่ไม่ดี คละเคล้ากันไปเป็นปกติ อยากเป็นกัลยาณมิตรที่ดีต่อเพื่อนๆ ปฏิบัติตามแบบอย่างหลวงพี่โต้งได้ ก็มีแต่คนรักมากกว่าคนชังนะเพื่อนพ้องน้องพี่ทั้งหลาย สาธุ สาธุ
ติดต่อร่วมงานบุญ ปฏิบัติธรรม และการพัฒนาตามแนวพระราชดำริ
ได้ที่วัดพระบรมธาตุดอยผาส้ม ต.แม่สาบ/ยั้งเมิน อ.สะเมิง จ.เชียงใหม่ 50250
โทร.089-9263877 /หลวงพี่โต้ง และ 089-5742528/หลวงพี่สังคม พระเลขา
E-mail:doiphasom@gmail.com