เขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำค้างคาว-เขาช่องพราน

เขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำค้างคาว-เขาช่องพราน

ต.เตาปูน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ

             ผมขับรถยนต์จากอ.กำแพงแสน จ.นครปฐมไปยังวัดเขาช่องพราน ต.เตาปูน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี อันเป็นที่ตั้งของเขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำค้างคาว-เขาช่องพราน ระยะทาง 71 กม.โดยกะเวลาว่าจะไปถึงก่อน 17.00 น. เมื่อไปถึงก่อนเวลาก็เดินไปหาของกินรองท้องที่ตลาดนัดหน้าวัด และกราบหลวงพ่อร้อยล้านที่มณฑปหน้าถ้ำค้างคาว

             น่าตื่นเต้นมากก็คือเสาไฟในบริเวณวัดเขาช่องพรานใช้ค้างคาวปากย่นเป็นโคมไฟในท่ากำลังกางปีกจะบิน อันเป็นการสื่อความหมายได้ตรงประเด็น ลานกว้างๆหน้าถ้ำมีรถยนต์จอดอยู่ทั่วไป ส่วนใหญ่เดินทางไปท่องเที่ยวชายทะเลหาดชะอำ หัวหิน ปรานบุรี แล้วแวะมาชมฝูงค้างค้าวนับล้านๆตัวบินพรั่งพรูออกจากถ้ำ

              นายแพทย์บุญส่ง เลขะกุล  เลขาธิการนิยมไพรสมาคม ได้เสนอให้ค้างคาวเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองและคณะกรรมการอนุรักษ์สัตว์ป่าได้เสนอให้ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ให้ที่ดินถ้ำวัดเขาช่องพราน ในท้องที่ ตำบลเตาปูน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี เป็นเขตห้ามล่าสัตว์ป่า ถ้ำค้างคาว และ วัดเขาช่องพราน เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2525 และประกาศในพระราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 99 ตอนที่ 82 ลงวันที่ 15 มิถุนายน 2525 พื้นที่ 77 ไร่

              ปัจจุบันนี้มีนายชุมพล แก้วเกตุ เป็นหัวหน้าเขตห้ามล่าสัตว์ป่าถ้ำค้างคาว-เขาช่องพราน มีพนักงานราชการรวม 14 คน มีอยู่คนหนึ่งถือสมุดเล่มโตเพื่อคอยบันทึกวันเวลาเข้าออกจากถ้ำของค้างคาว ได้เล่าให้ฟังว่า วันนี้เขาจะบินออกตอน 18.20 นาที หลวงพี่พิธีกรของวัดก็ประกาศตรงกัน แต่ครั้งถึงเวลานักท่องเที่ยวก็ไปยืนรอชม ทันใด 18.19 น.ค้างค้าวจึงเริ่มบินออกจากถ้ำ แต่ละคนถ่ายรูปด้วยความตื่นเต้น ใบหน้าเปื้อนด้วยรอยยิ้ม แหม ผิดไปแค่ 1 นาที

                หลวงพี่ประกาศต่อเนื่องว่า ให้รอสัก 4-5 นาที เขาจะบินออกมามากขึ้น ถ่ายรูปจะสวยกว่า และสักพักหนึ่งเขาจะเล่นเวฟ(wave)ให้ดู ลีลาท่าบินเคลื่อนไปเป็นทางยาว เป็นคลื่นไหลไปไหลมาอย่างหลวงพี่ว่าจริงๆ ถ้าเป็นกล้องถ่ายด้วยวิดีโอคงจะได้ภาพประทับใจ แต่อย่างไรก็ดี เพียงได้เห็นความน่ารักของขบวนที่บินผาดโผนให้ได้ชมก็ขอขอบพระคุณ "คุณค้างคาว" แล้ว ขอบคุณนะคร๊าบๆๆๆ

                 “ค้างคาวหนูหรือค้างคาวปากย่นเหล่านี้มีอยู่จำนวนมากที่สุด ทั้งหมดจะเริ่มบินออกและบินออกใช้เวลากว่า 3 ชั่วโมง ลองนึกดูว่าจะมีค้างคาวมากน้อยแค่ไหน ที่โฆษณาว่ามีค้างคาวนับล้านๆตัวนั้นจริงไหม หรือน้อยไปหรือเปล่า  มีที่ถ้ำเขาช่องรานนี้แหละที่มีค้างคาวมากที่สุด”

ฝูงค้างคาวที่บินออกไปหากิน

                 ตะวันลับฟ้าไปนานแล้ว ความมืดคืบคลานครอบคลุมทั่วท้องฟ้า เว้นแต่ส่วนที่มีโคมไฟติดตั้งอยู่ เงาเป็นลำของค้างคาวที่บินออกจากถ้ำยังเห็นการเคลื่อนไหวอยู่ ท่าจะจริงอย่างที่หลวงพี่กล่าว คงจะทยอยบินออกเรื่อยๆจนถึง 22 น.

                 “ค้างคาวพวกนี้เป็นค้างคาวกินแมลง ไม่เป็นศัตรูของเกษตรกร ช่วยผสมเกสรดอกไม้และลดปริมาณศัตรูพืช เขาบินไปหากินทางเหนือถ้ำและทางทิศตะวันตก”

                 ผมตัดสินใจค้นคว้าผ่านกูเกิ้ลได้พบผลการศึกษาและวิจัยของ...........................เป็นฝรั่ง แต่เอกสารปกปิดชื่อเขาไว้ แย่จัง ใครรู้ช่วยเติมมาให้ด้วยนะครับ

                 ผลการวิจัยสรุปว่า ถ้ำเขาช่องพรานมีค้างคาวรวมกัน 14 ชนิดได้แก่ ค้างคาวบัว ปากย่น เล็บกุด ปีกถุงเคราดำ ปีกถุงใหญ่ แวมไพร์แปลงเล็ก มงกุฎมลายู มงกุฎเล้ก หน้ายักษ์เล็กสองสี หน้ายักษ์เล็กจมูกปุ่ม หน้ายักษ์ทศกรรณ หน้ายักษ์หมอบุญส่ง หน้ายักษ์สามหลืบ เพดานใหญ่ ส่วนใหญ่เป็นค้างคาวกินแมลงศัตรูพืช มีเพียงสองชนิดที่กินผลไม้และน้ำจากผลไม้ คือค้างคาวบัวและค้างคาวเล็บกุด

                   ค้างคาวปากย่น Tadarida plicata   พบมากที่สุด 2.5 ล้านตัวจากจำนวน 2.62 ล้านตัว มีศัตรูคอยดักกินค้างคาว 3 ชนิดคือ งู นก 7 ชนิด และสุนัข ผสมพันธุ์ปีละ 2 ครั้งตกลูกเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม และช่วงเดือนตุลาคม เวลาบินไปหากินบินสูงมาก อาศัยในถ้ำเขาช่องพรานที่กว้าง 50 เมตร ลึก 100 เมตรสูง40เมตร อุณหภูมิระหว่าง 25-30 องศาเซลเซียส

                   ผมขับรถกลับกำแพงแสนแล้ว ยังไม่ถึง 22 น.ค้างคาวยังคงบินออกจากปากถ้ำอยู่จริงอย่างหลวงพี่เล่าความไหม คิดแล้วก็นึกในใจไม่น่ากลับมาเลย น่าจะอยู่ดูจนสิ้นสงสัย แล้วยังจะเวลากลับเข้าถ้ำอีก จะเมื่อไรกันหนอ โอย เป็นความอยากรู้อยากเห็นของคนแก่ๆที่ยังอยากรู้ๆๆๆ

                    ก่อนตายขอเก็บงำความรู้มาเขียนไว้ให้ปวงชนชาวไทยได้อ่านกันก็เอาละ แม้ทุกวันนี้ยังไม่มีสปอนเซอร์สนับสนุนสักบาท ก็ไม่ว่ากัน ฮา