ดอกไม้เทศและดอกไม้ไทย
ต้นที่2.กุหลาบแดง.
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ชื่อสามัญ ไม่ปรากฏ
ชื่อวิทยาศาสตร์ Rhododendron simsii Planch.
ชื่อวงศ์ ERICACEAE
ถิ่นกำเนิดและการกระจายพันธุ์ ในต่างประเทศพบที่ จีนตอนใต้ ญี่ปุ่น ลาว เวียดนาม ไต้หวัน ในประเทศไทยพบที่ป่าดงดิบเขา ระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,000
สถานะภาพ เป็นพืชหายาก
ลักษณะประจำพันธุ์
ต้น เป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 1-5 ม
ใบ ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับ รูปรี รูปไข่ รูปไข่แกมรูปขอบขนาน หรือรูปไข่กลับ กว้าง 0.8-2.5ซม. ยาว 2-6 ซม
ดอก ออกเป็นช่อสั้นๆ ออกตามปลายกิ่ง ช่อละ 2-6 ดอก ก่านดอกยาว 0.8 ซม กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีอย่างละ 5 กลีบ กลีบเลี้ยงแฉกลึกยาว 3-5 มม.
ผล รูปไข่ ยาว 0.5-1 ซม
ระยะเวลาออกดอก ระหว่างเดือนมกราคมถึงเมษายน เป็นพืชดอกดก แดงไปทั่วต้น
การขยายพันธุ์ โดยการอาศัยเพศ ใช้การเพาะเมล็ด เมื่อน้ำต้นกล้าไปปลูกกว่าจะออกดอกใช้เวลา 5-7 ปี ถ้าขยายพันธุ์ด้วยการไม่อาศัยเพศเช่น การปักชำกิ่งหรือตอนกิ่ง ตั้งแต่ปักชำจนถึงออกดอก 1-2 ปี ย่นระยะเวลาได้หลายปี
พื้นที่เหมาะสม ดินร่วนระบายน้ำดีอุดมด้วยอินทรีวัตถุ ตามซอกโขนหิน น้ำปานกลาง แสงแดดรำไรถึงเต็มวัน อุณหภูมิ 4-25 องศาเซลเซียส ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,000-1,600 เมตร
การใช้ประโยชน์
1.ปลูกเป็นไม้ประดับ ปลูกเป็นดงๆ หรือลงแปลงแบบมีระยะให้แตกกิ่งก้านได้มากเท่าที่จะมากได้ ในอุทยานแห่งชาติหรือเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ที่มีระดับความสูงจากน้ำทะเล 1,000-1,500ม. สามารถนำไปปลูกตกแต่งเพิ่มสีสันและความสวยงามให้กับพื้นที่ได้ เพราะว่าเป็นไม้ในถิ่นกำเนิดของประเทศไทย และเป็นไม้ป่าดอกดกสวยเด่นตระการตา ตัวอย่างที่น่าชมเชยมากคือที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง หยิบจับลงมาปลูกใกล้ที่ทำการให้เข้าถึงได้สะดวกและทำให้สำนักงานสวยงามมากยิ่งขึ้น
2. ปลูกเป็นพืชสมุนไพร ไม่ปรากฏรายงานการวิจัย
บันทึกผู้เขียนและผู้ถ่าย
ปีแรกที่ผมไปชมดอกกุหลาบแดงที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง ประทับใจมาก เป็นดอกไม้ป่าพื้นถิ่นที่หายากและเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ มีดอกแดงสะพรั่งช่างไม่เกรงใจคนชมบ้างเลย ผมถ่ายรูปไปก็ได้แต่นึกในใจว่า ถ้าจัดการผืนป่าอนุรักษ์ที่มีสภาพภูมิประเทศใกล้เคียงกันด้วยพันธุ์เดียวกันนี้ จะเพิ่มสีสันให้กับผืนป่าอนุรักษ์นั้นๆมากขึ้นเพียงใด เช่นเดียวกับที่นางพญาเสือโคร่งสร้างภาพงดงามอลังการดังทีเห็นในแวดวงสื่อสารมวลชน ที่ใกล้กันเป็นอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า ซึ่งมีแต่ดอกสามสีหรือกุหลาบขาวเพียงชนิดเดียว ถ้านำไปปลูกแทรกให้ทั่วๆกับกุหลาบขาว จะสวยสักเพียงใหน ในผืนป่าอนุรักษ์ต้องใช้วิชาการจัดการเพื่อให้ถูกต้องตรงตามหลักการจัดการสากล