หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
ดอกไม้เทศละดอกไม้ไทย
ต้น 75.คุณนายตื่นสาย
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
คุณนายตื่นสาย
ชื่อสามัญ Green Purslane, Pussley
ชื่อวิทยาศาสตร์ Portulaca oleracea L.
ชื่อวงศ์ PORTULACACEAE
ถิ่นกำเนิดและการกระจายพันธุ์
ในต่างประเทศ อินเดีย
ในประเทศไทย ปลูกได้ทั่วประเทศ ถึงความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 300 เมตร
คุณนายตื่นสาย
สถานภาพ เป็นพืชต่างถิ่นกำเนิด นำเข้ามาปลูกประดับ
ลักษณะประจำพันธ์
ต้น เลื้อยคลุมดิน ไม้ดอกอายุหลายปี พุ่มสูง 10-
ใบ ใบรูปรีแกมขอบขนาน ขอบเรียบขลิบสีแดง แผ่นใบอวบน้ำ สีเขียวสดเป็นมัน ออกตรงข้าม
ดอก ดอกเดี่ยว ออกเป็นช่อตามซอกใบและปลายยอด มีทั้งดอกชั้นเดียวและดอกซ้อน ดอกบานเต็มที่กว้าง 3-
ผล แตกมีเมล็ดขนาดเล็ก 10,000 เมล็ด/กรัม
พื้นที่เหมาะสมและการขยายพันธุ์
ดินร่วนปนทราย ระบายน้ำดี อินทรีวัตถุสมบูรณ์ แสงแดดเต็มวัน อุณหภูมิระหว่าง 20-
นิยมปักชำกิ่ง เพราะว่ารากออกง่ายและเติบโตเร็ว ส่วนการเพาะเมล็ด แบบไม่กลบเมล็ด เมล็ดงอกภายใน 7-10 วัน ย้ายปลูกอายุ 35-40 วัน เวลาเพาะ-ออกดอก 70- 90 วัน
บันทึกผู้เขียนและผู้ถ่าย
ผมผูกพันกับต้นคุณนายตื่นสายมาแต่เด็ก มีการนำไปปลูกประดับที่โรงเรียนชั้นประถมและวัดบ้านเกิด ปลูกง่ายๆก็เลยเด็ดต้นกลับไปจิ้มในหม้อผุพังใส่ดินตั้งบนระเบียงบ้าน ไม่นานก็ได้ดูดอกสีชมพู สีเหลือง แม่ชมมากว่าเก่งจังๆ บางทีผมก็ปลูกหอมและกระเทียมในภาชนะผุพังบนระเบียงบ้านนี่แหละ แม่ชอบเพราะว่าได้ต้นหอมใส่ต้มจืดให้เตี่ย และผัดต้นกระเทียมสดกับปลาช่อนทอดเหลืองๆ
ผมเพิ่งตาสว่างเมื่อค้นคว้าจนพบว่า ต้น ใบ ดอก เมล็ดของต้นคุณนานตื่นสายนั้นทรงคุณค่าเพียงใด รู้อย่างนี้แล้วจะได้นำมาเป็นผักสดต้มจืดหรือน้ำซุปกินอีกชนิดหนึ่ง ป้องกันโรคหัวใจ แถมเมล็ดก็ชูกำลัง ของดีอยู่ใกล้ตัวมากที่สุด ชิชะ ชิชะ
1.ปลูกเป็นไม้ประดับ นิยมปลูกลงแปลง หรือปลูกลงกระถางตั้งและแขวน แต่งแต้มในสวนหย่อม หรือกระทั่ง ปลูกเป็นไม้คลุมดิน ล้วนให้สีสันสดใส โดดเด่น เลี้ยงง่าย ตายยาก และโตเร็ว
2.ปลูกเป็นพืชสมุนไพร สรรพคุณ
ต้น ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ขับปัสสาวะ แก้ไข้
ใบ อุดมด้วยโอเมก้า3 กรดไขมันซึ่งป้องกันโรคหัวใจและภูมิคุ้มกัน ชงแบบใบ ชาดื่มน้ำแก้ปวดท้อง ปวดศีรษะ
คั้นน้ำจากใบ รักษาโรคผิวหนัง หรือแผลน้ำร้อนลวก แมลงกัดต่อย
เมล็ด มีสารชูกำลัง
3.เป็นพืชอาหาร
ใบและลำต้น ใส่สลัดแทนผัก แทนกระเจี๊ยบเขียวในน้ำซุป ใบรสเปรี้ยวปนเผ็ด เป็นแหล่งโอเมก้า 3และกรดไขมัน
ใบแห้ง มีคุณค่าทางโภชนาการดังนี้คือ โปรตีนประมาณ 1.8% ไขมัน 0.5% คาร์โบไฮเดรต 6.5%, 2.2% เถ้า วิเคราะห์อีกให้ตัวเลขดังต่อไปนี้ต่อ 100 กรัม ZMB 245-296 แคลอรี่ 17.6 - โปรตีน 34.5g 2.4 - ไขมัน 5.3g 35.5 - 63.2g คาร์โบไฮเดรต 8.5 - ใย 14.6g 15.9 - 24.7g เถ้า 898 - แคลเซียม 2078mg 320 - ฟอสฟอรัส 774mg 11.2 - เหล็ก 46.7mg , 55mg โซเดียม 505 - 3120mg โพแทสเซียม 10560 - 20000ug B-แคโรทีนเทียบเท่า 0.23 - วิตามินบี 0.48mg, 1.12 - riboflavin 1.6mg, 5.58 - ไนอาซินและ 6.72mg 168 - วิตามินซี 333mg
เมล็ด ต่อ 100 กรัม ZMB โปรตีน 21 กรัมเถ้า 18.9g 3.4g ไขมัน กรดไขมันของเมล็ดที่มี 10.9% palmitic, สเตีย 3.7% behenic 1.3% โอเลอิก 28.7%, 38.9% linoleic และ linolenic 9.9%
