แปลงดอกไม้บ้านห้วยสำราญ
แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรของอุดรฯ
โดย สาวดอนเมือง เรื่อง-ภาพ
ช่วงไม่กี่ปีมานี้กระทรวงเกษตรฯส่งเสริมให้เกษตรกรรวมตัวกันทำแปลงใหญ่เพื่อช่วยลดต้นทุนและมีอำนาจต่อรองทางการตลาด ตัวเกษตรกรเองก็ได้รับประโยชน์โดยตรง เพราะภาครัฐสนับสนุนในหลายๆด้าน
นายบุญแถม ยอดแก้ว อายุ 66 ปี เป็นประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ไม้ดอกไม้ประดับบ้านห้วยสำราญ-ห้วยเจริญ ต.หนองไฮ อ.เมือง จ.อุดรธานี มีสมาชิก 104 ราย รวมเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 645 ไร่ โดยแบ่งเป็นพื้นที่ส่วนกลางของกลุ่ม 3 ไร่ เพื่อปลูกโชว์ไว้ให้นักท่องเที่ยวถ่ายรูป ซึ่งถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่มีชื่ออีกแห่งของจ.อุดรธานี
นอกจากนี้ยังได้รับรางวัลชนะเลิศในระดับประเทศ และเข้ารับโล่พระราชทาน 3 รางวัลในงานราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ในปี พ.ศ. 2545 คือ 1 กลุ่มยุวเกษตรกรดีเด่น 2 สมาชิกยุวเกษตรกรดีเด่น และ3)ที่ปรึกษากลุ่มยุวเกษตรกรดีเด่น
นายบุญแถมเล่าว่า สมัยก่อนตนและชาวบ้านแถวนี้ปลูกมันสำปะหลังเป็นหลัก แต่เนื่องจากราคาตกต่ำและไม่แน่นอน พอปี2523 เกษตรจังหวัดอุดรฯมาส่งเสริมให้ปลูกดอกไม้ในหมู่บ้านนี้ และนำพันธุ์ไม้ดอก”มัม”หรือเบญมาศต่างประเทศมาให้ทดลองปลูก
ปีแรกไม่ประสบความสำเร็จ เพราะเป็นพันธุ์ไม้ดอกจากต่างประเทศ ชาวบ้านไม่เคยปลูกมาก่อน ตลาดก็ไม่ต้องการ ขายไม่ได้ แต่ก็มีบางสายพันธุ์ที่ขายได้ จากนั้นจึงคัดสายพันธุ์ที่ตลาดต้องการ เรียกง่ายๆว่าพันธุ์มัม ออกดอกสวย ฟอร์มสวยและสด อีกทั้งแข็งแรง จึงปลูกจนถึงปัจจุบันนี้ นอกจากนี้ยังมีดอกไม้ชนิดอื่นๆด้วย อาทิ มะลิร้อยมาลัย เบญจมาศ ดาวเรือง ดอกพุด คัตเตอร์ และกุหลาบร้อยมาลัย จึงเลิกปลูกมันเพราะรายได้ดีกว่า
สำหรับเบญจมาศมีหลายสีทั้งสีขาว สีเหลือง ตลาดต้องการมาก ขายดีในวันพระ ใช้ไหว้พระไหว้เจ้า ลูกค้าจะสั่งซื้อมาที่กลุ่มโดยตรง ขายกิโลกรัม(ก.ก.)ละ 30- 50 บาท ออกดอกเยอะช่วงหน้าหนาว ไปจนถึงเดือนมกราคม
วิธีการปลูกก็ไม่ยาก เริ่มจากนำเมล็ดมาปลูกแล้วค่อยต่อยอดพันธุ์ โดยเก็บเมล็ดไว้ พอต้นตอออกหมดดอกแล้วก็ใส่ปุ๋ยเร่งให้ ออกยอดขึ้นมาใหม่ แล้วนำไฟใส่ เพื่อให้แตกกิ่งก้านขึ้นมาใหม่ เป็นการใช้วิธีการขยายพันธุ์ โดยใช้ยอด และใช้ไฟล่อให้แตกยอดขึ้นมาใหม่ เพื่อนำกิ่งนั้นไปทำพันธุ์ด้วยการชำ ซึ่งต้องใช้ยอดอ่อน ยาวประมาณ 5 -10 เซนติเมตรก็นำไปปักชำได้เลย ดอกไม้ชนิดนี้ชอบดินร่วนปนทราย
การดูแลดอกไม้นี้จะต้องรดน้ำให้สม่ำเสมอ ทุกวันๆละครั้ง ส่วนปุ๋ยนั้นพอต้นแทงยอดก็ใส่ปุ๋ยเลย ช่วงเริ่มปลูกได้ 7-8 วันก็เริ่มใส่ปุ๋ยสูตร 15 -15 ประมาณเดือนหนึ่ง ใส่อีก แต่ละรุ่นใส่ปุ๋ย 3 ครั้ง พอใกล้ออกดอกก็ใส่ ถัดมา 3 เดือนใส่อีก
สำหรับการปลูกดอกเบญจมาศศัตรูก็มีเพลี้ย หนอน เชื้อรา ก็ต้องฉีดยาบ้าง อย่างไรก็ตามอยากจะเลิกใช้ปุ๋ยเคมีอยู่ แต่กลัวถ้าไม่ใส่ดอกมันจะไม่สวย ถ้ามีแนวทางที่ดีก็อยากจะเลิกใช้ มีคนแนะนำให้ใช้ปุ๋ยอินทรีย์อยู่เหมือนกัน
ช่วงหน้าหนาวสวนจะปลูกเฉพาะดอกเบญมาส ถ้าหน้าฝนก็อีกสายพันธุ์หนึ่ง ฟอร์มดอกจะเล็กลง แต่ถึงฟอร์มจะไม่สวย ดอกไม้จะขายดีมาก ส่วนการเปิดสวนดอกไม้ของหมู่บ้านให้นักท่องเที่ยวเข้ามาชมนั้น เปิดเมื่อปี 2562
นายบุญแถมบอกว่า ส่วนตัวมีแปลงปลูกดอกไม้ 10 ไร่ ผลผลิตไร่หนึ่งประมาณ 3 ตันในจำนวน 3 ตัน ถ้าคิดเป็นตัวเงินประมาณ 150,000 บาท ถ้าหักค่าใช้จ่ายแล้วก็เหลือครึ่งหนึ่ง
ทั้งนี้ในส่วนของต้นพันธุ์นั้นทำเป็นโรงเรือนคลุมพลาสติกไว้ เพราะเบญมาศกลัวฝน ถ้าเจอฝนจะ เสียเลย แต่ถ้าขายดอกก็ปลูกกลางแจ้งอย่างเดียว ระบบน้ำใช้สปริงเกอร์ อยากประยุกต์ อย่างไรก็ตามกำลังอยากทดลองใช้ระบบน้ำหยดอยู่เหมือนกัน
นายบุญแถมบอกด้วยว่า อยากจะขยายพื้นที่ปลูกเพิ่มขึ้นจากที่ปลูกอยู่ 10 ไร่ เพราะคนรู้จักแล้วว่าที่นี่เป็นหล่งปลูก และมีนักท่องเที่ยวมากันเยอะ ต่อไปอาจจะส่งดอกไม้ไปขายที่กรุงเทพ รวมทั้งประเทศลาวด้วย
ในส่วนของการรวมตัวกันทำเกษตรแปลงใหญ่ นั้น นายบุญแถมมองว่า เป็นเรื่องที่ดีเพราะทำให้หน่วยงานต่างๆรู้ก็มาท่องเที่ยวกัน ซึ่งเมื่อเป็นแปลงใหญ่ก็ต้องไปจะทะเบียนเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชน
"ปลูกดอกไม้แม้จะเหนื่อย แต่ก็มีความสุข ได้อยู่กับดอกไม้ หากใครอยากจะปลูกดอกไม้แบบนี้ ให้ทดลองปลูกดู เพราะทุกวันนี้ ตลาดก็ยังต้องการอยู่ ถ้าเราเพิ่มอีกจำนวนหนึ่งคิดว่าตลาดน่าจะรองรับได้"
นอกจากนี้เมื่อปี 2563 ทางสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.โดยสถาบันการจัดการเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร (สท.) ได้ร่วมกับจังหวัดอุดรธานี มหาวิทยาลัยแม่โจ้ และกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ไม้ดอกไม้ประดับบ้านห้วยสำราญ-ห้วยเจริญ ต.หนองไฮ ด้วยการพัฒนาพื้นที่ของชุมชนให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงเกษตรแห่งใหม่ของจังหวัดอุดรธานี โดยนำความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเข้ามาสนับสนุน คิดค้น“ปทุมมาห้วยสำราญ” ไม้ดอกหน้าฝนสายพันธุ์ใหม่มาปลูกที่นี่ พร้อมเปิดตัวไปเรียบร้อยแล้ว
ที่ผ่านมา ทางจังหวัดและหลายหน่วยงานต่างเข้ามาสนับสนุน เพื่อโปรโมทให้แปลงดอกไม้ บ้านห้วยสำราญ-ห้วยเจริญ เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรของอุดรฯอีกแห่ง ซึ่งในช่วงปลายฝนต้นหนาว เป็นช่วงที่มีนักท่องเที่ยวจำนวนมากเข้ามาชมความงามของดอกไม้หลากหลายชนิด