รอยพระพุทธบาทเวินปลา
หนึ่งในตำนานแห่งลำน้ำโขง
“พรหมพร”
แม่น้ำโขง หรือที่รู้จักกันว่าเป็นแม่น้ำนานาชาติ มักจะมีเรื่องราวเล่าขานความลี้ลับ บอกต่อกันมาอยู่เสมอ แต่ส่วนใหญ่มักจะเป็นตำนานความเชื่อที่ไม่มีหลักฐานยืนยัน กระนั้นชาวบ้านในพื้นที่ก็ยังให้ความเคารพศรัทธา ซึ่งนำมาสู่ประเพณีวัฒนธรรมสืบเนื่องมากมาย
รอยพระพุทธบาทเวินปลา อ.ท่าอุเทน จ.นครพนม ที่วัดพระบาทภูกระแต เป็นหนึ่งในร่องรอย หลักฐาน ตำนาน แห่งความเชื่อของคนบนสองฝั่งโขง
รอยพระพุทธบาทเวินปลา ประดิษฐานอยู่บน โขดหินเล็กๆ ตั้งอยู่กลางลำแม่น้ำโขง ซึ่งเป็นวังน้ำวนไม่ห่างจากตลิ่งมากนัก มีร่องรอยที่เกิดบนโขดหินนี้มีส่วนคล้ายพระพุทธบาท 2 รอย รอยบนอยู่ในแนวนอน รอยล่างอยู่ในแนวตั้ง ลักษณะเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ
จากตำนานอุรังคธาตุ(ตำนานพระธาตุพนม) เล่าว่า สมัยหนึ่งเมื่อครั้งพระกัสปสัมมาสัมพุทธเจ้า มีพญาปลาปากคำตัวหนึ่ง ได้เคยเกิดเป็นภิกษุสงฆ์ได้นั่งเรือล่องลำแม่น้ำโขง พอมาถึงที่ตั้งรอยพระพุทธบาทเวินปลาแห่งนี้ เกิดอยากจะฉันน้ำขึ้นมาแต่ไม่มีขัน ก็เลยไปเด็ดใบไค้(ต้นไคร้น้ำ) มาทำเป็นจอกตักน้ำฉัน โดยไม่แสดงอาบัติ ด้วยผลกรรมตามที่กล่าวมานี้ เมื่อท่านได้มรณะภาพไปแล้ว จึงได้เกิดมาเป็นพญาปลาปากคำ
พระพุทธเจ้าจึงได้ประทับรอยพระบาทไว้ที่ก้อนหินไว้เป็นที่ระลึกกราบไหว้ของเหล่าพุทธบริษัททั้งหลาย รอยพระพุทธบาทแห่งนี้จึงได้ชื่อว่า รอยพระพุทธบาทเวินปลา พระพุทธบาทก็คือ รอยฝ่าพระบาทของพระกัสปสัมมาสัมพุทธเจ้า
เวิน ก็คือ บริเวณ ตั้งอยู่ในวังน้ำวน ชาวบ้านก็เลยต่อชื่อว่า “ เวินปลา” ต่อท้าย ก็เพราะพญาปลาปากคำ เป็นผู้ขอซึ่งรอยพระพุทธบาทและเป็นผู้รักษา พระสัมมาสัมพุทธเจ้าท่านได้ตรัสไว้ว่า พญาปลาปากคำตัวนี้ จะมีอายุยืนนานไปจนถึงพระศรีอริยเมตตรัย ลงมาตรัสจึงจะหมดอายุ
ในเดือนเมษายนของทุกปี โขดหินนี้ จะโผล่พ้นน้ำให้เห็นแค่ปีละครั้ง และจะมีปลาจำนวนมากอาศัยอยู่รอบๆ โขดหินซึ่งเชื่อกันว่า สัตว์น้ำก็มาบูชารอยพระบาท ทางวัดก็เลยจัดงาน นมัสการรอยพระพุทธบาทเวินปลา และจะมีการสรงน้ำรอยพระพุทธบาท ในเทศกาลสงกรานต์ พร้อมกันนั้นก็จะมีการจัดงานประเพณีรดน้ำดำหัวเป็นประจำทุกปี ซึ่งก็มีผู้คนพี่น้องชาวไทย- ลาวสองฝั่งโขง และนักท่องเที่ยวเดินทางมามากมาย หลั่งไหลเพื่อที่จะไปกราบนมัสการ และเที่ยวชม
หากมีโอกาสไปเที่ยวพระบาทเวินปลา ควรถือโอกาสแวะตลาดนัดไทย-ลาว อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม เพราะอยู่ห่างกันเพียงไม่กี่กิโลเมตร เป็นตลาดนัดเช้าที่มีเฉพาะวันจันทร์ และวันพฤหัสบดี พี่น้องสองฝั่งโขงนำสินค้ามาซื้อขายแลกเปลี่ยนมากมายเรียงรายตลอดถนนริมฝั่งแม่น้ำโขง
ในปีนี้ที่ผู้เขียนมีโอกาสไปเยือนเป็นช่วงวันมาฆบูชา ๒๕๕๓ แม่น้ำโขงลดระดับลงมากจนพี่น้องจากลาวเมืองหินบูนที่เคยนำเรือข้ามโขงจากฝั่งตรงข้ามมาสบาย ๆ ต้องนำเรืออ้อมไปใกล้พระบาทเวินปลา เพราะบริเวณท่าอุเทนมีแต่หาดทรายยาวเหยียดจนเด็ก ๆ ลงเล่นราวกับชายทะเลก็ไม่ปาน
นอกจากนั้นอำเภอท่าอุเทนแห่งนี้ ยังมีที่น่าสนใจอีกควรแวะชมอีกแยะ เช่น พระบางวัดไตรมิตร ที่เหมือนกับพระบางหลวงพระบางไม่มีผิด พระธาตุท่าอุเทนที่ลักษณะเดียวกับพระธาตุพนมอีกด้วย
๐๐๐๐๐