ข้าวจี่ กับความหลังฝังใจ โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ

ข้าวจี่ กับ ความหลังฝังใจ

โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ

                  ตอนหนุ่ม ผมเข้าป่าไปทำงานที่อำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี เป็นกลางป่าที่มีแต่ป่ากับป่า แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าไปกางเต็นท์นอนในป่าหรอกนะครับ ผมได้ไปอาศัยนอนที่บ้านผู้ใหญ่บ้านโศกชัน ตำบลโพธิ์ไทร ซึ่งเคยอยู่ในอำเภอเขมราฐก่อนที่จะขยายเขตการปกครองเป็นอำเภอโพธิ์ไทร ซึ่งเป็นบ้านไม้ชั้นเดียวใต้ถุนสูง ข้างล่างเป็นคอกวัวยามส่ายหัวจึงส่งเสียงกระดึงที่คอดังกรุ๋งกริ๋งๆ  กระพ้อมข้าวเปลือกต้นพันธุ์ตั้งไว้มุมหนึ่ง และแคร่ไม้ไผ่สำหรับ นั่งเล่น บางทีก็นอนเล่น

                  ก้อนเส้าหินมีไฟก่อจากฟืนให้ความอบอุ่นเมื่ออากาศหนาวเย็นยามเช้า      

ข้าวจี่ สีเหลืองแผ่นกลมๆ ส่วนสีขาวเพิ่งเริ่มปิ้ง

                   บนก้อนเส้าหินก่อไฟจากฟืนนั้น มีไม้ไผ่ซีกเสียบข้าวเหนียวที่ปั้นกลมรีๆ วางขวางปิ้งไฟอยู่ ข้างๆ ตัวมีถ้วยใส่ไข่ตีจนเหลว เหยาะน้ำปลาลงไปนิดๆ ไข่ที่มีอยู่นั้นใช้ปลายไม้ไผ่ทุบจนแหลกเหมือนภู่กัน ทาไข่ลงไปบนข้าวเหนียวปั้นปิ้งไฟ ทีละนิดๆ ข้าวกับไฟและไข่รวมตัวกันจนหอมกรุ่น เด็กๆ บางคนกลืนน้ำลายเอื้อกๆ   สุกได้ที่ก็กัดกินทีละนิด หอมมันหวานลิ้น 

                  "เพิ้นฮ้องข้าวจี่นะอ้าย" นาง ลูกสาวพ่อใหญ่บ้านกำลังรุ่น 15 หยก 16 หย่อนๆเอ่ยขึ้น 

                  "กิ๋นแซบ บ่" ผมถามขึ้นเติมเต็มการสนทนา  

                  "แซบ หลาย เด้" พร้อมกับยื่นให้ไม้หนึ่ง  

                  "แซบอีหลีเด้" ผมพึมพำหลังกัดกินไปนิดหนึ่ง                    

                   ผมจากบ้านโศกชันมาตั้งแต่ช่วงเดือนธันวาคม ปีพ.ศ.2517 แล้วก็ไม่ได้กลับไปอีกเลย  หลงเหลืออยู่แต่ความทรงจำภาพชีวิตบ้านป่าแห่งนั้น "กลับตราตรึงใจ" เสียงกระดึงคอวัวยามค่ำที่เหมือนเพลงกล่อมนอน เสียงแคนที่เจ้าหนุ่มบ้านป่าเป่าเร้าอารมณ์ให้หวลคำนึงถึง  ท่ามกลางแสงจันทร์สุกสว่างกลางถนนราดฝุ่นหนาตึ้บอันเป็นเส้นทางคมนาคมเส้นเดียวที่ผ่านหมู่บ้าน เสียงหริ่งหรีดเรไรกรีดร้องก้องพงไพร แม้ยามเดือนหงายหรือยามเดือนมืด ผมก็คิดถึงจังฮู้

                   ผมมาเห็นข้าวจี่อีกครั้งเมื่อไปบันทึกภาพคนเสื้อแดงเรียกร้องประชาธิปไตย ผมยืนมองรูปโฉมของมันซึ่งแตกต่างไปจากเดิมนิดหน่อย ด้วยว่ามันแบนกว่า กลมกว่า และทาด้วยไข่เข้มข้นกว่า นอกจากนั้นมันยังถูกปิ้งอยู่บนตะแกรงเหล็กบนเตาไฟใส่รถเข็น มีเครื่องปิ้งย่างอย่างอื่นอีกหลายอย่าง ล้วนชวนน้ำลายสอ

                  "ข้าวจี่เด้อพ่อ"

                  จาก "อ้าย" วันนั้น วันนี้ผมเป็น "อีพ่อ" ไปแล้ว ด้วยผมหงอกขาวโพลนและท่าทีที่หลังเริ่มอาการงองุ้มนิดๆ ผมซื้อกินไม้หนึ่งแล้วก็ขอถ่ายรูป

                  อีนางเสื้อแดงผู้ขายยิ้มหน้าบานเป็นจานเชิง

                  "เอาไปลงอินเตอเน็ตอะหยังเหรอพ่อ"

                  วันนี้คนปิ้งข้าวจี่ขายรู้ด้วยว่า ที่เขาถ่ายรูปกันไปนั้น เขาเอาไปลงในอินเตอเนตกันแล้ว ฮุฮุ  ผมพยักหน้าแล้วตอบด้วยรอยยิ้มพิมพ์ใจหลายๆ

                   "ทองไทยแลนด์ดอทคอม" 

                   คืนนั้น ความหลังฝังใจลึกๆได้รับการปรนเปรอจากกลิ่นอายของพี่น้องผองคนเสื้อแดงจากอีสานบ้านเฮา ขอบใจหลายๆเด้อที่ช่วยกันเรียกร้องประชาธิปไตย ขอบใจคนเสื้อแดงทุกผู้

ยามกินขอให้ได้กินอิ่ม ยามนอนขอให้ได้นอนหลับอิ่ม เด้